Polecamy „7 kroków do teatru”, czyli wyrzućcie te scenariusze i otwórzcie się na nowe [artykuł sponsorowany]

„7 kroków do teatru”, czyli wyrzućcie te scenariusze i otwórzcie się na nowe [artykuł sponsorowany]

rok temu Artykuł sponsorowany

W większości przedszkoli zadanie przygotowania kolejnego przedstawienia rozpoczyna się od gorączkowych poszukiwań odpowiedniego scenariusza na zadany temat. Okazuje się, że jest to zwykle materiał pierwszej potrzeby dla nauczycieli wychowania przedszkolnego i punkt wyjścia do pracy z grupą przedszkolną. Scenariusz jasno określa ilu bohaterów potrzebujemy w spektaklu, jakie padają kwestie w kolejnych scenach, jakie trzeba przygotować piosenki. Tekst przedstawienia zostaje podzielony pomiędzy dzieci, a następnie przechodzi się do ćwiczenia sposobu jego artykulacji i zapamiętywania kolejności wypowiadania kwestii. Najlepiej, żeby dziecko mówiło głośno i wyraźnie, tak żeby wszyscy słyszeli i zrozumieli wypowiedź. Wydaje się, że nadal kategoria teatru pojmowana jest przede wszystkim jako realizacja tekstu literackiego na scenie. Najczęściej w przedszkolach używany jest schemat przedstawienia: wierszyk – piosenka – dialog, w różnych kombinacjach. Ale przecież teatr to może być coś więcej niż tekst.

- Nauczyciele podczas szkoleń „7 kroków do teatru” wymyślają ze mną spektakle nie mając oparcia w scenariuszu. Nagle przekonują się, że są w stanie samodzielnie generować pomysły i nie potrzebują do tego gotowego tekstu. To bardzo szybka piłka – nie było scenariusza i nagle jest, samodzielnie stworzony. Mało tego – jest jeszcze pomysł inscenizacyjny, a to sedno sprawy. Sam znaleziony czy zakupiony scenariusz daje nauczycielowi wyłącznie tekst, którego dzieci mają się nauczyć. Dostarcza informacji o tym, co powiedzieć ze sceny, ale nie dostarcza „teatru” jako takiego, czyli pomysłów, co może się na scenie dziać. Kiedy zaczynam z nauczycielami pracę od wymyślania przedstawienia, to posługujemy się kategoriami znacząco ułatwiającymi tworzenie. Pytamy o akcję, o rodzaj działania: „co się tutaj wydarzy, gdzie kto pobiegnie, jak coś ktoś zrobi” - mówi Dagmara Żabska, autorka metody „7 kroków do teatru”.

„7 kroków do teatru” jako metoda pracy, wychodzi od otwarcia się na nieznane. Nauczyciel nie przychodzi do grupy z gotowymi odpowiedziami i propozycjami, nie narzuca własnych rozwiązań, lecz zaprasza dzieci do twórczej przygody i oddaje im prawo do podejmowania decyzji. To dzieci – wedle swoich potrzeb, możliwości, pragnień – wymyślają spektakl. Nauczyciel jest partnerem w tym procesie, a odpowiedzialność za dzieło, zgodnie z ideą pedagogiki teatru, leży po obu stronach, zarówno nauczyciela, jak i dzieci.

- To bardzo trudne zadanie, bo nauczycielom zwyczajnie brakuje narzędzi teatralnych. W procesie kształcenia nie ma takiego przedmiotu jak pedagogika teatru przedszkolnego. Do tego czasem opiekunowie grup zastanawiają się, czy dzieci „same” dadzą radę, mają wątpliwości czy ta nowa metoda zadziała, co ma związek wyłącznie z jej nieznajomością. Złudnie mają wrażenie, że tracą kontrolę, bo stają w obliczu nieznanego procesu, który wiedzie ich w bliżej nieokreślonym kierunku. Scenariusz uspakaja – wiedzą po kolei, co się wydarzy, a tutaj – cały zamysł rodzi się na ich oczach i zupełnie nie wiadomo, do czego zmierza. Zmiana paradygmatu związana jest właśnie z trudnością zastąpienia dotychczasowego sposobu pracy i z oswojeniem się z niewiadomą – dodaje Żabska.

Kluczem do sukcesu wdrażania metody w pracy nauczycieli okazała się zabawa. Centrum Edukacji Teatralnej propaguje myśl, że wszystko zaczyna się od frajdy. Nauczyciel musi mieć przyjemność z wymyślania spektaklu z dziećmi. Proces musi dawać mu radość, bo jeżeli on uwierzy w pomysł, to dlaczego dzieci mają nie wierzyć? To zabawa uruchamia i ośmiela nauczycieli oraz pozwala im rozwinąć skrzydła wyobraźni. To główna kategoria obowiązująca na szkoleniach.

- Śmiem twierdzić, że wymyślanie przedstawienia może być zabawne, może sprawiać przyjemność. I na dowód tego podczas warsztatów z nauczycielami wymyślamy sobie razem przedstawienie. Rzadko się zdarza, żeby to nie zadziałało. Uczestniczki moich szkoleń (najczęściej są to kobiety) już po 10 minutach chichoczą. Nauczycielki przedszkola są osobami niezwykle twórczymi i wszechstronnymi. Ja w swoim teatrze mam wsparcie scenografów, kostiumografów czy kompozytorów podczas pracy nad spektaklem, a nauczycielki w przedszkolu wszystko muszą zrobić same. Grają na instrumentach, śpiewają piosenki, tańczą, wycinają scenografie, rysują – po prostu są bardzo zdolne i do tego sprawcze. Więc jeżeli tylko udaje mi się stworzyć taką przestrzeń w ramach pracy szkoleniowej, w której można poszaleć, to one najczęściej wchodzą w to bez zastanowienia. Zachęcam je zapraszając do zabawy i pokazując, że w tej metodzie jest siła. Zdejmuję z tego całego „teatru” i „spektaklu” cały ciężar gatunkowy pt. „nie wiadomo skąd wziąć pomysł i jak to ugryźć”. I nagle okazuje się, że potrafią myśleć inaczej.

Z obserwacji nauczycieli podczas szkoleń nasuwa się wniosek, że największą przeszkodą w realizacji spektaklu jest zwyczajnie brak narzędzi i znajomości języka teatru. Przywiązując się do myśli o jedynym możliwym sposobie realizacji przedstawienia (jako właśnie realizacji tekstu czy piosenek), zamykają sobie nieskończoną liczbę alternatywnych możliwości i środków teatralnego wyrazu. To, do czego zaprasza Centrum Edukacji Teatralnej w projekcie „7 kroków do teatru”, to wspólne wymyślanie światów. A to zupełnie inna robota, niż realizacja gotowego scenariusza. I o ile ciekawsza!

Centrum Edukacji Teatralnej działające przy Małopolskim Instytucie Teatralnym oraz Teatrze Figurki w Krakowie proponuje program wspierający nauczycieli w pracy artystycznej w przedszkolu. Projekt „7 kroków do teatru” współfinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, to realne wsparcie dla nauczycieli przedszkola, które w ramach szkoleń praktycznych przeprowadza nauczyciela (oraz Rady Pedagogiczne) przez proces wymyślania i tworzenia spektaklu z grupą przedszkolną, od A do Z, pod okiem doświadczonej w pracy artystycznej z dziećmi i dla dzieci – reżyserki i pedagożki teatru, Dagmary Żabskiej.

Więcej: edukacjateatralna.pl; facebook.com/edukacjateatralna, IG: @paniodteatru