Jasełka w przedszkolu – dlaczego warto zorganizować przedstawienie i jak się do tego przygotować?
Tradycją w wielu przedszkolach stało się organizowanie nie tylko „wigilijnych" spotkań dla dzieci lub całych rodzin, ale także wystawianie w okresie przedświątecznym jasełek. Jest to wspaniała okazja, żeby z jednej strony pokazać dzieciom tradycję i zapoznać je ze źródłem świąt Bożego Narodzenia, z drugiej – przygotować z nimi duży projekt, który da im wiele satysfakcji i wesprze budowanie poczucia własnej wartości.
Z tego artykułu dowiesz się m.in. skąd wzięła się tradycja jasełkowa oraz na co zwrócić uwagę organizując przedstawienie jasełkowe w przedszkolu.
„Jasło" czyli żłób
Jasełka to przedstawienia teatralne przedstawiające historię narodzin Jezusa Chrystusa. Nazwa pochodzi od staropolskiego słowa „jasło", oznaczającego żłób, w którym według tradycji położono małego Jezusa. Ich historia sięga XIII wieku i wiąże się ze św. Franciszkiem z Asyżu, który jako pierwszy zorganizował żywą szopkę w 1223 roku we włoskiej miejscowości Greccio. Tradycja szybko rozprzestrzeniła się po Europie.
W Polsce początkowo jasełka były wystawiane w kościołach. W okresie baroku do tradycyjnej opowieści biblijnej zaczęto dodawać elementy ludowe, humorystyczne scenki i postaci z polskiej rzeczywistości.
Jasełka bożonarodzeniowe w przedszkolu
Historia jasełek w polskich przedszkolach jest ściśle związana z rozwojem wychowania przedszkolnego w Polsce. Pierwsze dziecięce przedstawienia religijne były organizowane w na początku XX wieku w ochronkach prowadzonych przez zgromadzenia zakonne.
Wraz z rozwojem systemu wychowania przedszkolnego w międzywojniu jasełka w przedszkolu stały się powszechną tradycją, wspierającą wychowanie patriotyczno-religijne. Po wojnie, w okresie PRL-u, ze względu na politykę władz, przedstawienia bożonarodzeniowe często organizowano pod nazwą „przedstawień noworocznych" lub „zimowych", pomijając wątki religijne. Po 1989 roku nastąpił powrót do otwartego kultywowania tradycji jasełkowych w przedszkolach.
Tradycja ta ewoluowała na przestrzeni lat - od prostych inscenizacji skupionych wyłącznie na motywach religijnych do bardziej rozbudowanych przedstawień łączących elementy religijne z świeckimi, często zawierających współczesne odniesienia i wykorzystujących nowoczesne środki wyrazu.
Dlaczego warto organizować jasełka w przedszkolu
Organizacja przedstawienia bożonarodzeniowego w przedszkolu ma ogromną wartość w wielu wymiarach, m.in.:
- edukacyjnym - dzieci poznają historię Bożego Narodzenia w przystępnej formie;
- kulturowym - przedszkolaki uczą się polskich tradycji i zwyczajów, w tym ludowych;
- rozwojowy - dzieci ćwiczą pamięć, przełamują nieśmiałość, uczą się współpracy w grupie, a także rozwijają zdolności artystyczne.
Warto pamiętać, że jasełka to doskonała okazja, aby zintegrować całą społeczność przedszkolną. Zaproszeni zostają rodzice, dziadkowie, a czasem nawet przedstawiciele lokalnej społeczności. Stają się one nie tylko lekcją historii i tradycji, ale także świętem całej przedszkolnej wspólnoty.
Jak zorganizować jasełka w przedszkolu
Proces organizacji jasełek to złożone przedsięwzięcie wymagające starannego planowania i kreatywnego podejścia.
Przygotowania do jasełek
Najlepiej rozpocząć prace na miesiąc przed planowanym terminem występu. Kluczowym etapem jest wybór odpowiedniego scenariusza jasełek, który będzie dostosowany do możliwości i wieku dzieci. Scenariusz musi być prosty, zrozumiały i angażujący, z krótkimi dialogami i wyraźnie zarysowaną fabułą.
Bardzo ważny jest także podział ról z uwzględnieniem indywidualnych predyspozycji dzieci. Jedne będą bardziej śmiałe i chętnie wystąpią w głównych rolach, inne będą wolały być aniołkami lub zwierzętami w tle. Kluczowa jest zasada, aby każde dziecko czuło się docenione i miało poczucie współuczestnictwa.
Współpraca z rodzicami
Rodzice stanowią nieocenione wsparcie w organizacji jasełek. Ich zaangażowanie jest często kluczowe w przygotowaniu kostiumów czy elementów dekoracji, które mogą być tworzone wspólnie w domu lub podczas warsztatów w przedszkolu. Rodzice pomagają też swoim dzieciom w nauce tekstów.
Niektóre przedszkola organizują specjalne spotkania informacyjne, podczas których omawiają szczegóły przedstawienia i zachęcają rodziców do aktywnego włączenia się w przygotowania. Takie spotkanie to dobry pomysł, jednak zdecydowanie bardziej efektywną formą jest komunikacja przez system dla przedszkoli. Używając takiego nowoczesnego narzędzia możemy wszystkie ważne informacje dla rodziców mieć w jednym miejscu. Pracownicy przedszkola mogą zarówno stworzyć atrakcyjne zaproszenie na przedstawieniu w formie ogłoszenia, być w stałym kontakcie w poszczególnymi zaangażowanymi w organizację osobami poprzez czaty indywidualne i grupowe czy zamieścić w aplikacji plik scenariusza, tekstów lub kolęd do nauczenia się przez dzieci.
Program i scenariusz występu
Struktura jasełek jest zazwyczaj podobna - przedstawienie rozpoczyna się od sceny zwiastowania, przez narodziny Jezusa, po przybycie pasterzy i trzech króli. Całość trwa około 30-45 minut i składa się z kilku elementów:
- inscenizowanych scen biblijnych,
- wspólnego śpiewania kolęd,
- recytacji wierszy
- ewentualnie elementów tanecznych.
Scenariusz jest zawsze dostosowywany do możliwości dzieci - teksty są krótkie i proste, a główny nacisk kładziony jest na emocje i świąteczny nastrój.
Kluczowe elementy przedstawienie jasełkowego
Główne postaci jasełek
W tradycyjnym przedstawieniu bożonarodzeniowym zawsze główną rolę odgrywają postacie związane z narodzinami Jezusa. Niezmiennie centralnymi postaciami są Święta Rodzina - Maryja, Józef i Dzieciątko Jezus. W przedszkolnych inscenizacjach często pojawiają się aniołowie, trzej królowie, pastuszkowie i zwierzęta. Ze świeckich elementów mogą pojawić się np. śnieżynki.
Scenografia i dekoracje
Sercem każdych jasełek jest szopka, która stanowi centralne miejsce przedstawienia. W przedszkolach często jest to stosunkowo prosta konstrukcja, którą dzieci mogą przygotować razem z nauczycielami. Ważnym elementem jest gwiazda betlejemska. Dodatkowo w scenografii można uwzględnić elementy krajobrazu czy symboliczne przedstawienie Betlejem. Często jako dodatkowy element scenerii wykorzystuje się również choinkę, podkreślającą świąteczny nastrój przedstawienia.
Stroje i kostiumy
Stroje w jasełkach przedszkolnych to niezwykle ważny element całego przedstawienia. Nauczyciele i rodzice przykładają dużą wagę do ich przygotowania, wykazując się ogromną kreatywnością i dzieląc się swoimi umiejętnościami.
Relacja z przedstawienia - Wspomnień czar
Takie wydarzenie jak przedstawienie jasełkowe to jeden z momentów w ciągu roku szkolnego, który koniecznie należy udokumentować. Niecodzienne stroje dzieci i bożonarodzeniowa dekoracja sceny to coś, co z pewnością warto uchwycić na zdjęciach.
Warto pomyśleć nie tylko o zdjęciach, ale i o nagraniach wideo, które pozwolą uchwycić niezwykłe momenty, gdy wszyscy razem z radością śpiewali kolędy czy gdy maluchy próbowały swych sił jako aktorzy czy tancerze.
Zdjęcia to wspaniała pamiątka i świadectwo działalności przedszkola, warto jednak przygotowując taką relację, a później udostępniając ją rodzicom pamiętać o zasadach bezpieczeństwie – ochronie wizerunku dzieci zgodnie z RODO i Standardami Ochrony Małoletnich. Zamiast więc publikować szeroki wybór zdjęć na stronie internetowej czy w mediach społecznościowych, lepiej udostępnić je rodzicom np. w aplikacji, która zapewnia bezpieczeństwo i prywatność.
Jasełka w przedszkolu to znacznie więcej niż tylko coroczne przedstawienie - to żywa tradycja, która łączy pokolenia i buduje wspólnotę. Są one nie tylko lekcją historii i kultury, ale przede wszystkim szkołą współpracy, empatii i radości dzielenia się z innymi świątecznym nastrojem.
[artykuł partnera]