ZDROWIE MALUCHA

---

Jak jedzą dzieci w polskich żłobkach i przedszkolach – czy jest czym się martwić?

Prawidłowe żywienie to istotny element profilaktyki nadwagi i otyłości czy niedoboru masy ciała, oraz innych chorób przewlekłych w populacji dzieci. Ma kluczowy wpływ na odporność dzieci i programowanie metaboliczne, czyli ryzyko chorób dieto-zależnych jak np. cukrzyca czy choroby serca. Dlatego tak istotne jest aby posiłki dla dzieci były zawsze przygotowywane zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia i dostarczały odpowiednią ilość energii i składników pokarmowych. Warto tu podkreślić, że okres pomiędzy 1 a 3 rokiem życia dziecka jest okresem krytycznym do rozwoju określonych preferencji i nawyków żywieniowych.

Osobą odpowiedzialną za wykształcenie odpowiednich nawyków jest oczywiście rodzic lub opiekun dziecka. Jednak czy tylko on? Dzieci, które uczęszczają do placówek, spędzają w nich sporo czasu. Dlatego odpowiedzialność spada także w dużym stopniu na żłobki i przedszkola. Na szczęście to jak one funkcjonują jest prawnie regulowane.

Istnieją zapisy prawne regulujące kwestie żywienia dzieci. Ale jak to wygląda w praktyce?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. reguluje kwestie żywienia w jednostkach systemu oświaty. Jednak  zawarte w nim wytyczne dla przedszkoli są dosyć ogólne i pozostawiają szerokie pole do interpretacji. Organem kontrolującym jest sanepid, który często sprawdza jakości wyżywienia w placówkach ograniczając się jedynie do kontrolowania warunków, w jakich dzieci jedzą. Natomiast żłobkowa dieta powinna być zgodna z normami żywienia, jakie w 2017 r. zaktualizował Instytut Żywności i Żywienia. Tu wytyczne są już bardziej szczegółowo podane z praktycznymi zaleceniami w opublikowanym poradniku. Jednak problemem jest to, że nie wszystkie placówki o nich wiedzą. A gdy mają ich świadomość, to nie zawsze się do nich stosują.

Żłobki i przedszkola potrzebują wsparcia w zakresie żywienia dzieci

Mimo istniejących zaleceń i norm żywieniowych, których wdrożenie niestety nie jest monitorowane, żywienie w polskich placówkach wygląda bardzo różnie i na pewno wymaga poprawy. Zarówno żłobki jak i przedszkola potrzebują wsparcia w tym temacie. Wystarczy przejrzeć fora i grupy dla rodziców a znajdziesz tam miliony komentarzy na ten temat. Rodzice skarżą się na jadłospisy, które często  są mało urozmaicone i nieodpowiednio zbilansowane. Pełno w nich cukru, soli, przetworzonego mięsa oraz słodkich przekąsek i napojów. Drożdżówki, nutella i naleśniki z dżemem to częstszy widok niż na przykład kanapki z humusem i papryką. Znaleźć można także przykłady placówek, które nie tylko wprowadzają złe nawyki żywieniowe, ale także stosują niewychowawcze i szkodliwe metody dyscypliny. Używając na przykład słodyczy jako nagrody. Podkreśla to fakt, że sam jadłospis i kontrola jego jakości to za mało – monitorowanie praktyk żywieniowych jest równie istotne.

Posiłki w polskich przedszkolach skontrolowała także sieć obywatelska Watchdog Polska.

Co wykazał ich raport z 2018 roku? Jednym z ogólnopolskich zaleceń jest dodawanie warzyw i owoców do wszystkich posiłków. Spośród przebadanych 23 placówek robiły to jedynie dwie. Co więcej, podano przykłady gdzie dzieciom podawane były zupki z proszku, których zgodnie z wytycznymi nie powinno się znaleźć w jadłospisie dzieci. Ponadto raport pokazał, że w jadłospisach przedszkolnych często także brakuje produktów pełnoziarnistych. Króluje za to cukier. Tylko w jednym z przebadanych przedszkoli nie dosładzało się potraw i napojów. W kilku innych używa się do tego celu miodu lub cukru. Pojawiają się również słodycze, które podawane były w prawie każdym przebadanym przedszkolu.

Dlatego same zalecenia i normy żywieniowe to za mało. Aktywna polityka żywieniowa jest tu kluczowym elementem, którego brakuje.

Powyższe fakty są bardzo niepokojące biorąc pod uwagę fakt, jak istotne jest żywienie dzieci w pierwszych ich latach życia. Realizacja jadłospisów zgodnie z normami żywienia i zaleceniami ekspertów kształtuje prawidłowe nawyki i preferencje smakowe, edukuje i rozwija umiejętności poznawcze dziecka. Choć wiedza i podejście rodziców może się różnic w tej kwestii, normy żywieniowe i zalecenia powinny być przestrzegane. Posyłając dziecko do żłobka lub przedszkola, rodzić powinien mieć gwarancję, że żywienie jest tam zgodne z zaleceniami dla danej grupy wiekowej.

Dlatego powstała ogólnopolska kampania Zdrowie Malucha.

Misją kampanii „Zdrowie Malucha” jest podniesienie standardów żywieniowych w polskich placówkach tak aby każde dziecko niezależnie od pochodzenia, miejsca zamieszkania, czy statusu społecznego, miało dostęp do zdrowej i zbilansowanej diety. W trosce o zdrowie najmłodszych jest zapewnienie żywienia zgodnego z potrzebami rozwijającego się organizmu, wyrażonymi w postaci norm i zasad żywienia, które są zgodne ze standardami europejskimi. Dzieci spędzają w placówkach większość swojego czasu, więc na żłobki i przedszkola spada bardzo duża odpowiedzialność za obecne i przyszłe zdrowie dzieci.

Żłobek i przedszkole to także miejsca, które mają możliwość i powinny oprócz serwowania prawidłowo skomponowanych posiłków, pełnić zadania z zakresu edukacji żywieniowej, zarówno dzieci, jak i ich rodziców oraz całego personelu. Każdy kto sprawuje opiekę nad dzieckiem powinien znać aktualne normy i podstawowe zasady żywienia małych dzieci. Ważne jest aby działać na każdym szczeblu i aby personel placówek współpracował bardzo blisko z rodzicami a oni z nimi.

Przywołane wyżej badania i przykłady na temat postępowania żywieniowego u małych dzieci podkreślają konieczność i pilność tych działań. Ważne jest nie tylko wprowadzenie jasnych wytycznych, edukacja żywieniowa, ale przede wszystkim przestrzeganie, monitorowanie i uaktualnianie aktualnych norm. A co za tym idzie, wsparcie rodziców i personel żłobków i przedszkoli w kształtowaniu prawidłowych nawyków. Certyfikacja placówek to rozwiązanie, które to zapewni.

Głównym zadaniem programu „Zdrowie Malucha” jest:

• współpraca z dyrekcją, personelem, rodzicami i opiekunami nad wdrożeniem aktywnej polityki żywieniowej
• wprowadzenie jasnych zaleceń z praktycznymi wskazówkami dotyczącmi prawidłowego postępowania w żywieniu zbiorowym najmłodszych dzieci
• edukacja rodziców, dzieci, personelu i dyrekcji placówek na temat zdrowego żywienia
• wdrożenie i przestrzeganie wspólnie utworzonej listy standardów
• monitorowanie tych standardów dzięki championom kampanii
• nagradzanie i wyróżnienie placówek spełniających wymogi certyfikacji „zdrowie malucha”

Ogólnopolska kampania „Zdrowie Malucha” dąży do polepszenia standardów żywieniowych w placówkach poprzez wdrożenie jasnych standardów, zaoferowanie wsparcia i certyfikację aktywnych w programie placówek. Wyróżnienie certyfikatem to deklaracja placówki jak istotne jest dla niej dobro dziecka i jego obecne oraz przyszłe zdrowie. To potwierdzenie wysokich standardów placówki z wdrożoną polityką żywieniową, w której dzieci mają dostęp do kulinarnych zabaw a jadłospis jest przygotowany z uwagą i troską o zdrowie dzieci.

Zaproszenie do badania online i prezent w podziękowaniu za udział

Jednym z celów kampanii jest współpraca z rodzicami i pracownikami żłobków i przedszkoli. Kluczowe jest zbadanie trudności z jakimi borykają się rodzice i dyrekcja w kwestii żywienia dzieci. Stąd powstało pierwsze badanie online mające na celu poznanie oczekiwań i doświadczeń rodziców w kwestii jadłospisu i praktyk żywieniowych w placówkach.  

Organizatorzy proszą rodziców i opiekunów do wypełnienie krótkiego kwestionariusza online dostępnego pod poniższym linkiem:

Badanie online dla rodziców

Badanie online dla dyrekcji/pracowników żłobków/przedszkoli

Każdy kto wypełni formularz otrzyma także prezent w postaci mini-ebooka z przepisami na zdrowe ciasteczka dla dzieci.

Dowiedz się więcej

Kontakt z organizatorami: info@magdaprzybylka.pl  

Pod patronatem