Znajdź dla siebie

Od Autorki: Wszyscy jesteśmy zgodni co do tego, że dzieci potrzebują bezpiecznych i równocześnie stymulujących warunków, które umożliwią im harmonijny rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy. Gdy jednak podejmujemy próbę sprecyzowania, jakie powinny być te warunki i jakiego rodzaju stymulację należy dostarczać dzieciom, nierzadko trudno o porozumienie. Czy dzieci powinny być z zasady posłuszne dorosłym, czy też mają prawo do samodzielnych decyzji i własnego zdania?
W praktyce dzieci, jako osoby, które dopiero kształtują umiejętności radzenia sobie w świecie, przez większość czasu muszą się dostosowywać do zasad narzuconych przez dorosłych: rodziców, opiekunów, nauczycieli. Czy jednak posłuszeństwo faktycznie jest cechą, która pozwoli im się przystosować do otaczającego świata i jako taka wymaga ciągłego wzmacniania? Alfie Kohn, autor książki „Wychowanie bez nagród i kar. Rodzicielstwo bezwarunkowe”, poddaje tę tezę w wątpliwość. Dziecięce posłuszeństwo potrzebne jest zazwyczaj znacznie bardziej opiekunom niż dzieciom, które do prawidłowego rozwoju osobowości i tożsamości potrzebują możliwości wyboru już od najmłodszych lat. Podejmowania decyzji uczymy się poprzez praktykę i ćwiczenia, a nie słuchając czyichś rad czy stosując się do poleceń tych, którzy „wiedzą lepiej”. Jeśli dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym nie nauczą się podejmować decyzji, ufać swoim wyborom i przewidywać ich konsekwencji, w wieku nastoletnim i w dorosłym życiu będą mieć z tym problem. Przekonanie o samoskuteczności jest jednym z podstawowych elementów warunkujących zdrowy obraz siebie. Kształtuje się ono poprzez podejmowanie własnych decyzji i płynące z tego poczucie, że mamy wpływ na to, co się wokół nas dzieje.