Literatura naukowa podaje, że każde dziecko posiada indywidualny sposób poznawania oraz reagowania na świat różniąc się potencjałem do wykonywania różnych czynności. Analiza licznych publikacji naukowych wykazała, że istnieje osiem rodzajów inteligencji (tj. talentów), które współdziałają ze sobą ujawniając się w różnym stopniu oraz czasie[1]. Zatem jak sprawdzić, czy dziecko ma jakiś talent? Otóż dziecko może przejawiać zarówno wiele talentów, ale także może być bardzo dobre tylko w dwóch lub w trzech. Ważne by za pomocą obserwacji, albo rozmowy z dzieckiem odkryć w czym dane dziecko jest dobre i co mu sprawia przyjemność[2]. Poniżej omówiono osiem rodzajów talentów: językowy, przyrodniczy, matematyczno-logiczny, przestrzenny, kinestetyczny (ruchowy), intrapersonalny, muzyczny, interpersonalny. Talent:

1. językowy (lingwistyczny, werbalny) – występuje poprzez wyrażanie myśli, przeżyć i doznań. Dzieci wykazujące talent językowy chętnie opowiadają, z uwagą słuchają innych, mają bogaty zasób słów i pojęć oraz chętnie sięgają po książki[3];
2. przyrodniczy (środowiskowy, naturalistyczny) – charakteryzuje się szerokimi zainteresowaniami światem nie tylko ludzi, ale i zwierząt oraz roślin. Dzieci rozszerzają swoją wiedzę przez sięganie po różne pozycje książkowe (np. encyklopedie), w których znajdują się opisy zwierząt, roślin, ciekawostki o warunkach w jakich żyją i o panujących zwyczajach. Poznają przyrodę między innymi przez obserwacje, badania i eksperymenty[4];
3. matematyczno-logiczny – cechuje się łatwością nabywania wiadomości i umiejętności matematycznych, innymi słowami mówiąc podatnością na uczenie się. Dzieci potrafią klasyfikować, wiązać przyczynę ze skutkiem, przewidywać, wnioskować, definiować, rozmawiać o skutkach zmian odwracalnych i częściowo odwracalnych, a także doprowadzać zadanie do końca[5];
4. przestrzenny – przejawia się rozumieniem przestrzeni, odległości oraz dostrzeganiem zależności pomiędzy nimi. Dzieci mając ten talent z przyjemnością tworzy konstrukcje wielowymiarowe z klocków, kartonów, lubią rozwiązywać labirynty, układać puzzle, tworzyć plany, projekty map, a także bawić się w kącikach technicznych;
5. kinestetyczny (ruchowy) – wyróżnia się aktywnością ruchową, pokonywaniem torów przeszkód. Dzieci z tym talentem lubią ćwiczenia gimnastyczne i zabawy ruchowe;
6. intrapersonalny (intuicyjny) – obejmuje rozumienie i nazywanie stanów emocjonalnych[6]. Dzieci z tym talentem chętnie organizują różne aktywności innym dzieciom, są liderami. Potrafią również współdziałać oraz współpracować w grupie[7];
7. muzyczny (słuchowy, rytmiczny) – odznacza się łatwością w zapamiętywaniu piosenek oraz melodii, jak też odtwarzaniem ich za pomocą ruchu (tańca)[8]. Dzieci lubią słuchać muzyki oraz grać na instrumentach tworząc muzykę;
8. interpersonalny (społeczny) – charakteryzuje dzieci o silnej osobowości, które znają siebie, swoje mocne i słabe strony. Dzieci z tym talentem są niezależne w myśleniu i podejmowaniu decyzji, lubią rozwiązywać problemy samodzielnie[9].

Bibliografia:

[1] Gardner H., Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce. Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2002.

[2] Gruszczyk – Kolczyńska E., Edukacja matematyczna w klasie. Książka dla rodziców i nauczycieli, CEBP, Kraków 2014.

[3] Zielińska E., Dziecko zdolne czy nad wyraz ambitni rodzice?, [w:] Bliżej Przedszkola, nr 6.225, Kraków 2020.

[4] Gardner H., dz. cyt.

[5] Gruszczyk – Kolczyńska E., O dzieciach matematycznie uzdolnionych. Książka dla rodziców i nauczycieli, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2012.

[6] Zabrzyska W., Inteligencja emocjonalna w przedszkolu [w:] Wychowanie w Przedszkolu, nr 59, 2022.

[7] Zielińska E., Dziecko zdolne czy nad wyraz ambitni rodzice?, [w:] Bliżej Przedszkola, nr 6, 2020.

[8] Jastrzębska – Krajewska Z., Ruch + muzyka = matematyka. Jak utrwalać w praktyce wybrane kompetencje matematyczne u dzieci przy zabawach muzyczno – ruchowych. Praktyczny poradnik dla rodziców i nauczycieli, CEBP, Kraków 2022.

[9] Zielińska E., Dziecko zdolne czy nad wyraz ambitni rodzice?, [w:] Bliżej Przedszkola, nr 6.225, Kraków 2020.