Myśl Roberta Fulghuma "Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć nauczyłem się w przedszkolu - o tym jak żyć, co robić, jak postępować, współżyć z innymi, patrzeć, odczuwać, myśleć, marzyć i wyobrażać sobie lepszy świat” towarzyszyła mi od początku  pracy z przedszkolakami.

Od kilkunastu miesięcy równie ważne dla mnie, moich koleżanek , moich przedszkolaków i ich rodziców stały się słowa Helen Parkhurst "Jeśli szanujemy dziecko i podążamy za jego możliwościami to może ono zrobić więcej, niż od niego oczekujemy, a wszystko co dziecko potrafi - nauczycielowi zrobić nie wolno".

Świat postrzegany przez dziecko to miejsce, w którym czeka na niego wiele ciekawych zdarzeń, miejsc, zjawisk i osób.

Ważne jest, aby potrafiło dopatrywać się w rzeczach zwyczajnych czegoś nowego, niezwykłego, używać twórczego myślenia i wyobraźni do tworzenia rzeczy nowych, pomysłowych i niespotykanych.

 Istotne jest, by stawało się coraz bardziej twórcze i kreatywne.

Samorządowe Przedszkole nr 2 w Szubinie w którym pracuję tworzy kreatywny zespół, któremu zawsze zależało na tym, by tworzyć odpowiednie warunki do rozwijania dziecięcej kreatywności, zapewniać dzieciom możliwość wyrażania myśli, przeżyć, do swobodnej ekspresji, zachęcać je do podejmowania wysiłku , motywować do działania, szukania pomysłów, szukania nowych wyzwań.

Jak zachęcić małe dzieci by przejęły inicjatywę? Jak stymulować, by odkrywały środowisko? Jak rozwijać wewnętrzną motywację do podejmowania zadań? - to pytania, które stawiamy sobie podczas wspólnych rozmów, wielu szkoleń i warsztatów, a także każdego ranka rozpoczynając  codzienną pracę.

Odpowiedzią na nie okazała się pedagogika planu daltońskiego.

Być samodzielnym, odpowiedzialnym, współpracować, dokonywać refleksji -  to jej filary.

Podobnie, jak we wszystkich naszych grupach przedszkolnych, tak i  u moich Promyczków wprowadzone zostały kolejne elementy pedagogiki daltońskiej.

Dzieci po przyjściu do przedszkola codziennie zaznaczają swoją obecność, nastrój. Dzięki. wizualizacji dni tygodnia nawet najmłodsze dzieci zdobywają umiejętność ich identyfikowania i nazwania.

Poprzez wizualizację planu dnia dzieci uczą się planowania swojej pracy oraz czują się odpowiedzialne za wykonanie zadań.

Na tablicy zadań znajdują zadania do wykonania w danym tygodniu, mają pełną dowolność w wyborze kolejności oraz czasu ich wykonania.

Dzieci odpowiedzialnie przyjmują i wypełniają rolę dyżurnych, co rozwija w nich nie tylko poczucie odpowiedzialności, ale też usprawnia. Każdy przedszkolak może zostać pomocnikiem nauczyciela - prawą ręką.

Dobór w pary, dzięki czemu dziecko uczy się współpracować z każdym spośród rówieśników,  pracować w parach i zespołach , pełnić rolę Lidera podczas zajęć i zabawy.

Maskotka SŁONECZKO - zdarza się, że niektóre dzieci czują się skrępowane zadaniem pytania. Wprowadziłyśmy maskotkę (Słoneczko) w wyznaczonym miejscu sali. Dzięki temu dzieci mogą zadać pytanie, "porozmawiać o różnych swoich sprawach".

Jestem w łazience, spędzam czas na zabawie poza salą  - dzieci symbolem oznaczają swoje wyjście z sali, co spowodowało, że czują się samodzielne i tym samym wzrosła mobilizacja do odpowiedzialności za swoje zachowanie poza salą.

Podkładki na stoliki - dzieci samodzielnie wg instrukcji przygotowują swoje miejsce do posiłku. Z informacji zwrotnej od rodziców wiemy, że dzieci wykonują te czynności w domu i robią to bardzo sprawnie.

Sygnalizator to doskonałe narzędzie , by dziecko na podstawie wskazówek nauczyciela starało się rozwiązać postawiony problem. Szukało własnych źródeł wiedzy, nie traktowało nauczyciela jako skarbnicy gotowych rozwiązań. A jeśli jest taka konieczność potrafiło poprosić o pomoc kolegę, jako partnera, od którego można otrzymać wskazówkę.

Instrukcje zakładania odzieży podczas wyjścia i powrotu

do przedszkola oraz przygotowań do ćwiczeń gimnastycznych pomogły dzieciom rozwinąć i usprawnić czynności samoobsługowe. Gdy jakiś element garderoby sprawia dzieciom trudność mają możliwość skorzystania z podpowiedzi, co daje im poczucie bezpieczeństwa.

Podczas wyjść na spacery doskonale korzystały z instrukcji  i skończyły  się przypadki zapominania o jakimś elemencie garderoby.

Nawet zimą.

Zegar daltoński -  pozwala zilustrować dzieciom przedział czasowy: 5-, 10-, 15- i 30-minutowy. Mówiąc dziecku sprzątnij pokój, ubierz się , zjedz śniadanie - masz na to 5 , 10 , 15 minut możemy być pewni,

że ono  nie zrozumie jak długo ma daną czynność wykonywać .

Dzieci, szczególnie te najmniejsze nie potrafią zrozumieć upływającego czasu. Nie zdają sobie sprawy z tego ile to jest 5 minut a ile 30. 

Nawet te, które potrafią odczytać godzinę ,często nie robią tego tak szybko jak dorośli dlatego zamiast skupić się na wykonywaniu zadania skupiają się na policzeniu na tarczy zwykłego zegara jak dużo czasu im jeszcze zostało.

Nietypowy zegar stosowany w Edukacji Daltońskiej pomoże nawet najmniejszemu maluchowi zrozumieć ,czym jest czas dzięki czemu nauczy się go szanować. Dzięki prostym podstawowym kolorom zegar doskonale ilustruje przedziały czasowe i doskonale odzwierciedli jego upływ.

Tablica umiejętności uświadamia dzieciom i ich rodzicom , co już potrafią . A jednocześnie dzięki niej dziecko wie, do kogo spośród rówieśników może się zwrócić o pomoc.

Potrafię zakładać buty!, potrafię zakładać kurtkę, kamizelkę!,

potrafię zapinać guziki i suwak!, potrafię zakładać skarpety!, znam swój adres zamieszkania, potrafię się przedstawić!, śpiewam Hymn !, odpowiednio zachowuję się w wielu miejscach!, potrafię pomagać!, potrafię ... ! Zobaczcie, co potrafię!!!

Dla tych odkryć i okrzyków warto było, chociaż na początku miałyśmy wiele obaw.

Trudność stanowiło pozostawienie dzieciom swobody w podejmowaniu decyzji i nauka samodzielności... ale tylko dorosłym.

Dzieci bardzo szybko korzystały z otrzymanej swobody.

Ku naszej radości często słyszałyśmy: Ja sam!, Przecież to świetnie potrafię!, Nauczyłem się już i to sam!, Nie wiedziałam, że to potrafię!, Pomogę Ci, spróbuj jeszcze raz!...

Wiek przedszkolny to czas, w którym następuje dynamiczny rozwój poznawczy dziecka, dziecko eksploruje, poszukuje doświadczeń. Ciekawość świata, intensywny rozwój języka skłania je do zadawania pytań. Dokonuje coraz to nowych odkryć otaczającej rzeczywistości.

Kreatywność dziecka może rozwijać się tylko w bezpiecznej atmosferze, gdzie nauczyciel jest organizatorem i animatorem - stwarza warunki do dokonywania odkryć, rozwija zainteresowania dzieci w atmosferze zabawy. Taka właśnie jest rola nauczyciela pracującego w oparciu o pedagogikę planu daltońskiego.

Nie negujemy pomysłów, ale zachęcamy do tworzenia nowych.

Nie podsuwamy gotowych rozwiązań, ale skłaniamy dzieci do myślenia. Pomagamy dzieciom odkrywać, rozwijać i wspomagać umiejętność kreatywnego poznawania rzeczywistości, inspirujemy do tworzenia

i realizowania swoich pomysłów, sprawdzania ich skuteczności.

Podczas dnia Daltońskiego gościłyśmy w naszym przedszkolu dzieci z oddziałów szkolnych. Miło słyszeć od innych nauczycieli i rodziców,

że nasze dzieci są naturalne, swobodne, samodzielne, odważne i empatyczne. Służą pomocą,  tłumaczą, motywują się wzajemnie w poszukiwaniu nowych rozwiązań. Nie mają problemów z popełnianiem błędów, poszukują skutecznych rozwiązań.

Przed nami jeszcze długa droga, ale już teraz wspólnie z rodzicami obserwujemy, że zasiane ziarno kiełkuje i przynosi wiele dobrego naszym dzieciom.

Najcenniejsze, co obserwuję u Promyczków, to to, że:

• przejmują  inicjatywę, organizują zabawę i zapraszają do niej rówieśników,
• kontrolują czas korzystając z zegara daltońskiego,
• panują nad  nadmiernym hałasem  korzystając z hałasomierza
• są  swobodne  w podejmowaniu inicjatyw, w wyborze działalności,
• poprzez zabawę w parach i zespołach rozwijają swoje umiejętności, dzielą się i korzystają z doświadczeń rówieśników,
•  rozwijają kontakty społeczne , bawią się z innymi bez wykluczania kogokolwiek, są śmiałe i odważne nawet w nowych sytuacjach
• swobodnie wybierają formę spędzania czasu wolnego, odpowiedzialnie korzystają z pozostawionej swobody, starają się przewidywać skutki swoich zachowań, znają ich konsekwencje , zaznaczają wyjście poza salę
• rozwijają inicjatywę i samodzielność – w działaniu i w myśleniu, poszukują  najlepszych dla siebie form zabawy i spędzania czasu wolnego,
• korzystają ze swobodnego dostępu do tego, co jest im aktualnie potrzebne, decyduje bez ciągłego pytania „czy mogę?”
• poprzez różnorodność tygodniowych zadań dzieci rozwijają się zgodnie z własnym tempem i możliwościami. Panując swój czas wypracowują w sobie odpowiedzialność, systematyczność i dokładność oraz potrafią pracować z instrukcją
•  dokonują refleksji dotyczącej podejmowanych zadań, ich atrakcyjności, trudności, a swoje spostrzeżenia notują wypełniając kartę refleksji

Czy warto zainteresować się choćby elementami pedagogiki Planu Daltońskiego?

Obserwując przedszkolne dwa lata swoich przedszkolaków - WARTO!