Poza oficjalnym programem w każdej placówce istnieje program określany mianem „ukrytego programu”. Jednak niewielu nauczycieli ma świadomość, że taki program funkcjonuje. Nie ma jednego, wspólnego „ukrytego programu” danej instytucji. Trzeba więc go znaleźć w konkretnym miejscu, wśród konkretnych ludzi.

Z treści artykułu dowiesz się m.in., czym jest „ukryty program” i jaki ma związek ze stereotypami oraz jakie są konsekwencje jego istnienia.

(…) W przedszkolu, podobnie jak w innych placówkach edukacyjnych, również można odnaleźć elementy „ukrytego programu”, które związane są z zasadami funkcjonowania, strukturą organizacyjną, metodami pracy, wyposażeniem. „Ukryty program” jest sprawą każdej placówki, każdego nauczyciela i nie można generalizować, że zawsze ma negatywny wpływ na postawę wychowanków. Przedszkole odkrywa przed dzieckiem świat ludzi podzielonych według wieku, płci, posiadanej wiedzy oraz kompetencji w zakresie różnych umiejętności. Już na samym początku, gdy dziecko zaczyna uczęszczać do przedszkola, bardzo szybko uzyskuje informacje dotyczące różnych kryteriów selekcjonowania ludzi. Jednym głównych, a właściwie zasadniczym kryterium podziału jest wiek dziecka. W większości przedszkoli wychowankowie są podzieleni na grupy według roku urodzenia. Podział taki umożliwia wspólną zabawę dzieciom z jednego rocznika. Wydawałoby się, iż nie jest to sytuacja naturalna, gdyż w naturalnych warunkach, np. w rodzinie, na placu zabaw, dzieci nie działają na zasadzie dobrania w ścisłe grupy wiekowe. Jednakże sądzę, że nawet w sytuacjach zabawowych dziecko szuka kogoś do zabawy w zbliżonym wieku. Taka sytuacja wynikać może z etapu rozwoju, który determinuje zbliżone potrzeby, zainteresowania, umiejętności dzieci w tym samym wieku. Na kolejnych szczeblach edukacji również uczniowie podzieleni są według wieku. Przedszkolaki doświadczają też podziałów związanych z płcią. Sprzyjają temu zabawki, piosenki, wiersze, bajki i opowiadania, w których bohaterowie pełnią role wynikające ze stereotypowego postrzegania zachowań typowych dla każdej płci. Ilustracje w książkach przedstawiają kobiety przy pracach kuchennych, praniu, robiące zakupy, natomiast mężczyzn – najczęściej przy majsterkowaniu, różnorodnych naprawach. Podobnie bywa z zabawkami, które oprócz funkcji zabawowych, dydaktycznych, mają również spełniać inne role. Rozwijają one w dzieciach poczucie przynależności do określonej płci i ukierunkowują na zawody wykonywane w przyszłości – zabawki dla dziewczynek i zabawki dla chłopców (…).