Fragment artykułu:
Już 105 lat temu dr Maria Montessori odkryła, że wolność jest niezbędnym elementem optymalnego rozwoju każdego dziecka. Współcześni rodzice chcą, aby dzieci w okresie dzieciństwa zostały przygotowane do życia w dorosłym świecie. Najczęściej jednak ograniczają się do przygotowania dziecka do rozpoczęcia nauki w szkole. Zastanawiają się, czy ich Kasia lub Zosia będą gotowe do pójścia do szkoły. Wolność kojarzy im się z samowolą i brakiem kontroli nad dzieckiem. Czy może być inaczej?
Doktor Maria Montessori uważała, że w dziecku drzemie ogromny potencjał, który powinien zostać rozwinięty. Jest to możliwe dzięki odpowiednio przygotowanemu otoczeniu. Według Montessori wolność jest podstawową potrzebą dzieciństwa – dzięki niej dziecko jest w stanie optymalnie się rozwinąć. Zastanówmy się nad wolnością wyboru aktywności, wolnością popełniania błędów oraz wolnością rozwoju we własnym tempie.
W pedagogice Marii Montessori wolność dziecka jest zawsze rozumiana jako wolność w określonych bardzo prosto i wyraźnie granicach. Wolność dziecka kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność innej osoby – zarówno dziecka, jak i dorosłego. W klasach montessoriańskich dyscyplina jest osiągana dzięki wyborom dokonywanym przez dzieci, a nie poprzez stosowanie się do rozwieszonych w klasie regulaminów.
W sytuacji, gdy dziecko jest zainteresowane pracą, dochodzi do polaryzacji uwagi, która charakteryzuje się głęboką koncentracją i długotrwałym zainteresowaniem jednym przedmiotem lub czynnością. Dziecko jest pochłonięte aktywnością, dzięki której dokonuje własnych odkryć, przeżywając jednocześnie radość oraz satysfakcję z efektu własnych działań. Po wykonaniu zadania dziecko jest spokojne, często uśmiechnięte i wypoczęte.
Zupełnie inaczej niż my, dorośli – gdy zaczynamy wykonywać jakąś czynność, staramy się zrobić to jak najszybciej, nastawiając się wyłącznie na efekt, w przeciwieństwie do dzieci, dla których istotny jest proces działania.

W dalszej części artykułu:

• zapoznamy się ze sposobami wyrażania się wolności dziecka w koncepcji M. Montessori (wolność w wyborze aktywności, prawo do popełniania błędów, wolność rozwoju we własnym tempie);
• przeczytamy m.in. o relacji zachodzącej pomiędzy procesem uczenia się a aktywnością dzieci.