Każde dziecko wie, że jest coś takiego, jak lampa Alladyna. Ale nie każde miało okazję potrzymać ją w swoich rączkach i sprawdzić, czy w środku rzeczywiście mieszka dżin. Podobnie rzecz ma się z kawą i herbatą. Każdy maluch widzi, jak rodzice piją je z kubeczków. Ale które dziecko wie, gdzie rośnie kawa i herbata oraz co dzieje się z roślinami, zanim staną się ulubionym napojem starszych?

Każdy dorosły wie, że dzieci uwielbiają bajki. Wiele z nich widziało „Madagaskar”, a jeszcze więcej słyszało opowieści o groźnych smokach. Czy jednak wszyscy dorośli potrafią odpowiedzieć dzieciom na pytania, co je Król Julian na kolację i czy Madagaskar jest rzeczywiście taki, jak przedstawia go kreskówka? A który dorosły wie, gdzie na świecie istnieją prawdziwe smoki? Żeby nie pozostawiać dzieci bez odpowiedzi na ich bardzo ważne pytania oraz by wyręczyć panie nauczycielki i rodziców z wyjaśniania zawiłych spraw tego świata, Magda i Marcin Musiałowie stworzyli propozycję Warsztatów Podróżniczych dla Dzieci.

Magda i Marcin Musiałowie: Jesteśmy podróżnikami. To znaczy byliśmy w ponad 50 krajach, zaprzyjaźniliśmy się z ludźmi różnych kultur i poznaliśmy ich problemy życia codziennego oraz barwne zwyczaje. Przemierzyliśmy góry, dżungle i pustynie, doświadczyliśmy karaibskich upałów, himalajskiego chłodu i borneańskiego zaduchu. Obserwowaliśmy nieobecne w Polsce zwierzęta, jak na przykład nosacze, orangutany, kameleony, tukany, pingwiny czy lemury, podziwialiśmy rośliny, z których cała ludzkość korzysta, nie zastanawiając się, jak rosną (np. kauczuk, kakaowiec, drzewo cynamonowe, imbir). By dzielić się z dziećmi naszą wiedzą i doświadczeniem, opracowaliśmy specjalną, autorską metodę pracy z dziećmi, którą nazwaliśmy „Poznawanie przez Podróżowanie”. Na czym ona polega?

Po pierwsze, podczas każdego spotkania z dziećmi przedszkolnymi, realizujemy cztery konkretne cele:

• przekazanie wiedzy o świecie;
• rozwój kreatywności poprzez zabawę;
• mądre wychowanie;
• motywujące docenienie aktywności dzieci.

Mamy nadzieję, że uda nam się rozpalić w młodych ludziach pasję odkrywców, podróżników i globtroterów, choć przede wszystkim pragniemy stymulować naturalne podążanie za ciekawością świata i twórcze myślenie. Naszym zadaniem jest przybliżyć dzieciom bliskie i dalekie zakątki globu. Wspieramy również Wychowawców w uczeniu dzieci otwartości na różnorodność, szacunku do drugiego człowieka i wrażliwości na potrzeby innych. Jak to robimy?

Przenosimy się z dziećmi w czasie i przestrzeni do baśniowego świata wybranego kraju lub środowiska. Spotkanie ma charakter gawędy dostosowanej do poziomu rozwoju dzieci, przeplecionej multisensoryczną zabawą z oryginalnymi rekwizytami. Charakter kraju przybliżamy pokazem zdjęć, pląsami, muzyką, zagadkami, zajęciami manualnymi, dlatego wszystkie dzieci są bardzo zaangażowane i nikt się nie nudzi. Dzieci poznają bohatera – mieszkańca odległej krainy – i dowiadują się, jak wygląda jego życie, z czym musi sobie codziennie radzić. Bohater opowiada też o swoich problemach i podpowiada, jak dzieci mogą mu pomóc i jak same mogą uniknąć podobnych trudności. Czasem bohaterem jest dziecko tłumaczące potrzebę zachowań prospołecznych, a czasem zwierzątko, które wyjaśnia dzieciom potrzebę dbania o środowisko i pokazuje, jak one same mogą troszczyć się o przyrodę i zasoby naturalne Ziemi. Na koniec warsztatów każde dziecko otrzymuje dyplom lub małą pamiątkę, zawsze też proponujemy paniom nauczycielkom pomysły na zajęcia plastyczne korespondujące z tematem spotkania, żeby dzieci mogły utrwalić swoją wiedzę i wyrazić twórczo swoje emocje i postawy.


Także każde warsztaty oparte są o specyficzny scenariusz, zawierający następujące elementy:

• fabuła spotkania – wciągająca opowieść o dalekich krajach, której towarzyszą zdjęcia;
• rekwizyty przywiezione z podróży;
• egzotyczne stroje;
• gra stymulująca uważność;
• tematyczny pląs lub piosenka;
• pomysł na zajęcia plastyczne do zrealizowania po warsztatach;
• bohater z dalekiego kraju, budujący prospołeczną lub proekologiczną postawę;
• dyplom lub pamiątka na zakończenie zajęć.

Proponowane przez nas gry wpisują się w fabułę zajęć i nagradzają bystrość, uważność i pozytywne zachowania dzieci. Wprowadzamy je do scenariusza zajęć, ponieważ gry zapobiegają zjawisku nazywanemu w psychologii społecznej „wyuczoną bezradnością”. Powoduje ona, że ludzie nie próbują działać, bo zakładają z góry, że nic nie uda im się osiągnąć lub zmienić. Jest to jest bardzo powszechna przyczyna stagnacji społecznej, apatii i bierności, dlatego chcemy od najmłodszych lat zapobiegać jej, rozwijając u dzieci sprawczość. A gry uczą sprawczości! Gracze odkrywają, że świat wokół nich jest tak ułożony, aby mogli sprostać każdemu wyzwaniu. Przeszkody, jakie napotykają, traktują nie jak barierę na drodze do celu, ale jak wyzwanie, z którym trzeba sobie poradzić – bo na pewno jest to możliwe. Chcemy, by nasze warsztaty pokazały dzieciom, że ich cele są do osiągnięcia, a marzenia – do spełnienia.


Oto przykładowe tematy, jakie już realizowaliśmy z dziećmi:

Magiczne Maroko – dzieci poznają chłopca o imieniu Alecin, który pokaże im swój kraj i swoje codzienne obowiązki. Przeżyją fascynującą przygodę odkrywania niezwykłości Maroka wszystkimi zmysłami. Poszukają dżina w lampie Alladyna, sprawdzą, czy latający dywan lata, nauczą się wiązać prawdziwy marokański turban, poznają zapach arabskich perfum oraz
rozwiążą łamigłówkę magicznego pudełka. Dzieci nauczą się, kto to są Muzułmanie, co to jest meczet, kim są Berberzy, zobaczą, jak wygląda pustynia i poznają jej mieszkańców.

Kawa i herbata – zanim znajdą się w kubeczku – dzieci wybiorą się na wirtualną wyprawę na pola herbaty i plantacje kawy. Dowiedzą się, w jaki sposób uprawia się te rośliny i jak wygląda proces przemieniania ich w postać, którą dzieci znają ze swojej codzienności. Przy okazji podopieczni w trakcie zabawy powtórzą i utrwalą kontynenty świata. Dzieci poznają zwyczaje z różnych krajów dotyczące parzenia, podawania i przyprawiania herbaty. Na koniec degustacja herbaty z drugiego końca świata – na przykład z Kaszmiru.

Między nami, Indianami – zabieramy dzieci do Ameryki Południowej i zapoznajemy je z Indianami Wayu, Muisca, Kuna, Quechua, Ajmara i Chiquitos. Każde plemię ma swoje barwne tradycje i legendy, jak na przykład legenda o El Dorado – dzieci poznają je i nauczą się indiańskiej piosenki. Każde dziecko może mieć zrobiony indiański tatuaż wykonany specjalną prekolumbijską pieczątką z Kolumbii. Na koniec odwiedzimy Muzeum Złota w Kolumbii i zobaczymy indiańskie skarby. Staną się one inspiracją do wykonania własnych skarbów.

W krainie flamenco – podróż do Hiszpanii – gorące rytmy gitarowego flamenco przeniosą dzieci do kraju Salvadora Dali i Gaudiego. Dzieci nauczą się hiszpańskiego powitania, a potem poznają kilka niesamowitych prac tych artystów. Punktem kulminacyjnym będzie śledzenie podbojów hiszpańskich konkwistadorów – dzieci dowiedzą się, co to jest „gorączka złota”, odkryją Amerykę i spotkają się oko w oko z kilkoma piratami. Skosztują kilku skarbów, które Hiszpanie sprowadzili z Ameryk. Na koniec bezpiecznie wrócimy z mórz i oceanów do Hiszpanii.

Lemur, tukan, orangutan – zabierzemy dzieci do prawdziwej dżungli, na boliwijskie Altiplano, na Madagaskar, pod wodę i na pustynię. Dzieci doświadczą bliskiego spotkania z pięknymi zwierzętami, których może jeszcze nie znają, takimi jak lama, kajman, nosacz, czy kameleon. Wspólnie sprawdzimy, czy istnieją smoki. Dzieci dowiedzą się, co to jest „ekologia”, dlaczego jest ważna dla wszystkich stworzeń oraz jak one same mogą chronić naturę. Na koniec nauczymy się piosenki o zwierzętach.

Nasze zajęcia podobają się dzieciom nie tylko dlatego, że są barwne i ciekawe. Dzieci chętnie w nich uczestniczą, gdyż dbamy o ich potrzeby oraz korzystamy z podstawowych psychologicznych zasad sprzyjających dobrej atmosferze i rozwojowi dzieci. Jakie to zasady?

• Bezpieczeństwo – budujemy je poprzez ustalenie zasad współpracy, dbanie o radosną atmosferę i dobre samopoczucie każdego dziecka.
• Adekwatność – dostosowujemy treść i sposób przekazu do etapu rozwojowego dzieci.
• Multisensoryczne doświadczenie – w trakcie zabawy angażujemy wszystkie zmysły: wzrok, słuch, dotyk, węch i smak.
• Uczenie się poprzez działanie, przeżywanie i odkrywanie – poprzez zabawę generującą emocje, uczymy, wychowujemy, stymulujemy talenty, doceniamy.
• Uważność i informacja zwrotna – obserwujemy dzieci, by wzmacniać w ich zachowaniu to, co pozytywne i reagować na zachowania niepożądane.

Co ważne dla pań nauczycielek, prowadzone przez nas spotkania odpowiadają ramom programowym nauczania przedszkolnego. Dlatego jeśli szukacie pomysłu, jak urozmaicić dzieciom czas w przedszkolu, jak pokazać i wyjaśnić im świat poza najbliższym otoczeniem, a przy okazji zapewnić dobrą zabawę i wartościowy wychowawczo przekaz, zapraszamy do zapoznania się z naszymi propozycjami edukacyjnymi.

Magda i Marcin Musiałowie
www.magdaimarcin.pl

---

Magda Moll-Musiał – psycholog, trener, podróżniczka i dziennikarka. Marcin Musiał – trener motywacyjny, organizator eventów dla firm, podróżnik i fotograf. Autorzy książki „Tańce wśród piratów. Opowieść o marzeniach, które stały się rzeczywistością” (WAM, 2013)