Jak rozwijać motorykę małą w przedszkolu? Praktyczne pomysły na zajęcia z wykorzystaniem gotowych pomocy.

---

Motoryka mała, czyli sprawność dłoni i palców, to fundament dziecięcego rozwoju. Dzięki niej maluchy nabywają niezbędne umiejętności, takie jak pisanie, rysowanie, zapinanie guzików, jedzenie sztućcami, a nawet wyrażanie emocji. Dla nauczycieli przedszkolnych rozwijanie tej sprawności u podopiecznych to codzienne wyzwanie. Trudność polega na tym, jak zorganizować zajęcia wspierające rozwój motoryki małej w sposób, który nie tylko spełni wymagania podstawy programowej, ale również wciągnie dzieci w angażującą zabawę. W tym artykule znajdziesz inspirujące pomysły na zajęcia, które z łatwością możesz wdrożyć w swojej grupie przedszkolnej oraz podpowiedzi gotowych pomocy dydaktycznych.

Dlaczego motoryka mała jest tak ważna?

Dłonie dziecka to jego pierwsze „narzędzia komunikacji ze światem”. Jeśli są sprawne, precyzyjne i skoordynowane z oczami, to dziecko szybciej rozwija mowę, samodzielność i koncentrację. Niedostateczna stymulacja motoryki małej może skutkować trudnościami szkolnymi, szczególnie w pisaniu, rysowaniu czy sprawnym posługiwaniu się przedmiotami. Dlatego tak ważne jest, by każdego dnia organizować przedszkolakom różnorodne, wciągające aktywności rozwijające sprawność rąk. 

Pomysły na angażujące zajęcia rozwijające motorykę małą

Zajęcia wspierające motorykę małą często bywają mylnie kojarzone z monotonną gimnastyką palców przy stoliku. Tymczasem mogą one stać się dla dzieci ekscytującą przygodą, pełną konstruowania, odkrywania i zabawy w odgrywanie ról. Wystarczy zmienić podejście: zamiast żmudnych ćwiczeń, warto zaproponować zajęcia, które pochłoną podopiecznych bez reszty.

„Najważniejsza jest kreatywność i częsta zmiana rodzaju ćwiczeń, aby dziecko chętnie podejmowało się proponowanych przez nas aktywności” – podkreśla na stronie juniora.pl pedagog specjalny, Emilia Płecha. To właśnie różnorodność i forma zabawy decydują o skuteczności zajęć rozwijających sprawność dłoni. Nie muszą one trwać długo, ponieważ już 20–30 minut dziennie w zupełności wystarczy, by zauważyć efekty. Jak to osiągnąć w natłoku codziennych obowiązków? Kluczem jest odpowiedni dobór atrakcyjnych pomocy dydaktycznych dla przedszkolaków i gotowych pomysłów, które można łatwo dopasować do możliwości grupy. Jeśli jesteś nauczycielem w przedszkolu i  szukasz prostych, a jednocześnie angażujących ćwiczeń, czytasz właściwy artykuł. Postaraliśmy się zebrać kilka propozycji, które pozwolą Ci uczynić codzienne zajęcia ciekawszymi i przyjemniejszymi, zarówno dla maluchów, jak i dla Ciebie. 

Majsterkowanie, które uczy i bawi

Oczami wyobraźni widzisz salę przedszkolną, w której dzieci z zapałem wkręcają śrubki, dopasowują kształty, konstruują proste „maszyny” i budują kolorowe wzory? Nie ma tu hałasu elektroniki, a za to jest pełne skupienie i praca rąk. Zestaw „Mały majsterkowicz” to właśnie taka zabawka: przyciąga dzieci jak magnes i pozwala im w naturalny sposób trenować precyzyjne ruchy dłoni. Wkręcanie i przykręcanie śrubek to doskonałe ćwiczenie chwytu, koordynacji ręka–oko i koncentracji. Z doświadczenia wielu nauczycieli wynika, że dzieci czują się „doceniane”, gdy dostają do rąk coś, co przypomina prawdziwe narzędzia. Wystarczy zaproponować wspólne budowanie lub tworzenie „magicznej maszyny”, by maluchy z zapałem zabrały się do pracy.

Zdjęcie: Drewniany warsztat majsterkowicza, producent: Viga

Kolory, koraliki i emocje

Nieco spokojniejszą, ale równie angażującą propozycją są wszelkie zajęcia z wykorzystaniem małych elementów: koralików, pomponików, piórek, guzików. Spróbuj wprowadzić „kącik emocji”, w którym dzieci nawlekają koraliki w kolorach odpowiadających nastrojom danego dnia. Może czerwony to złość, niebieski – smutek, a żółty – radość? Dzięki temu przedszkolaki nie tylko ćwiczą motorykę palców i precyzję, ale też uczą się nazywać emocje i oswajać z nimi w bezpieczny sposób. Taka forma pracy świetnie sprawdza się także jako część porannego rytuału. Doświadczenie pokazuje, że dzieci same chcą wracać do tego typu zajęć.

Zrób to sam – czyli moc wyobraźni

Daje się zauważyć, że kiedy dzieci bawią się tak zwanymi „gotowcami”, bardzo szybko się nudzą. Ale jeśli damy im zestawy do samodzielnego tworzenia, jak na przykład kartki do wycinania, szablony do składania, obrazki do dokończenia, to ich zaangażowanie rośnie. Na stronie https://juniora.pl/pomoce-dydaktyczne-przedszkole/ można znaleźć mnóstwo pomocy dydaktycznych, które można wkomponować w zabawę tematyczną. Na przykład w tygodniu poświęconym zwierzętom dzieci mogą najpierw wycinać fragmenty ilustracji, potem je naklejać i kolorować, a na koniec wymyślać krótkie historie o bohaterach swoich obrazków. W ten sposób podczas jednych zajęć łączy się ćwiczenie ręki z rozwojem językowym i kreatywnym.

Magnetyczne przebieranki, czyli ćwiczenie codziennych sytuacji

Większość dzieci uwielbia się przebierać, a jeśli do tego dochodzi element układanki i wyboru, robi się jeszcze ciekawiej. Układanka magnetyczna ”Ubieranka” to pomoc, która pozwala nie tylko ćwiczyć logiczne myślenie, ale przede wszystkim sprawność manualną. Dzieci przekładają elementy garderoby, dopasowują je do postaci, uczą się samodzielnego planowania: „Co dziś założy nasz bohater, jeśli pada deszcz?”, „W co się ubrać na spacer, a w co na bal lub jakieś ważne wydarzenie?”. Przy okazji ćwiczą one chwyt, rotację dłoni i precyzję i robią to zupełnie nieświadomie, z uśmiechem na twarzy. To również świetny punkt wyjścia do rozmów o samodzielnym ubieraniu się, porach roku i wyrażaniu siebie przez ubrania. Zabawa w „Ubierankę”, to idealne zajęcia na przykład na piątkowe przedpołudnie.

Zdjęcie: Puzzle magnetyczne Ubranka, producent: Alexander

Motoryka w wersji sensorycznej

Czasem okazuje się, że najlepsze dla dzieciaków ćwiczenia nie mają nic wspólnego z kartką czy długopisem. Wyciskanie gąbek zanurzonych w wodzie, przesypywanie piasku do małych pojemników, lepienie z masy solnej czy plasteliny, to wszystko wpisuje się w  doskonałe aktywności motoryczne, które dodatkowo stymulują zmysły dziecka. Niektórzy pedagodzy polecają zorganizować raz w tygodniu „sensoryczny dzień” – z tacami z piaskiem, misami wody, narzędziami do przelewania, chwytania oraz sortowania. Zaproś więc dzieci do małego laboratorium odkrywcy: „Jak przelać wodę, nie rozlewając ani kropli?”, „Czy uda się napełnić pojemnik piaskiem?”. Dzieci mają świetną zabawę, a Ty wspierasz ich rozwój neurologiczny i sprawność manualną. 

Małe rączki w akcji – układanka „Straż Pożarna”

Każdy nauczyciel wie, że dzieci uwielbiają wcielać się w role, a układanka magnetyczna „Straż Pożarna” to gotowy zestaw do zabawy w ratowanie świata. Ogień, hydranty, wóz strażacki, drabina i oczywiście dzielni strażacy, wszystko to czeka, by stworzyć własną, pełną akcji historię. Zabawa może zaczynać się od układania scenek: dzieci wybiorą miejsce pożaru, ustawią postacie, będą „gasić” płomienie. Ale tak naprawdę ich palce wykonają mnóstwo mikroruchów: będą chwytać małe magnesy, przesuwać je, dopasowywać, odrywać i przyczepiać ponownie. To wspaniałe ćwiczenie motoryki małej, ukryte w pełnej emocji zabawie. Przy okazji rozwijasz u swoich podopiecznych logiczne myślenie, sekwencyjność działań i empatię. Bo strażak to nie tylko zawód, to bohater!

Zdjęcie: układanka magnetyczna Straż Pożarna, producent: Askato

Proste pomysły na codzienne zajęcia

Potrzebny Ci gotowy scenariusz tygodnia przedszkolnego? Zobacz i zainspiruj się naszymi propozycjami  z wykorzystaniem konkretnych pomocy dydaktycznych dla przedszkoli ze sklepu Juniora.pl:

Propozycja na tydzień zajęć z motywem przewodnim: „Pomagamy innym”

Poniedziałek

Temat dnia: Dzielny strażak ratuje miasto
Aktywność główna:

1. Rozmowa wprowadzająca – kim jest strażak, jak pomaga miastu, zasady bezpieczeństwa.
2. Układanie scenek akcji ratunkowej z układanki magnetycznej.
3. Dobieranie pojazdów i zawodów z kuferka do odpowiednich sytuacji.
4. Ruch „Strażacy w akcji” – mini tor przeszkód z „wiadrami wody”.
5. Podsumowanie i rozmowa o emocjach – co było trudne, jak współpracowaliśmy.

Cel rozwojowy: rozwijanie koordynacji i precyzji ruchów, doskonalenie planowania przestrzennego, umiejętność klasyfikowania, rozwijanie sprawności ruchowej, kształtowanie umiejętności współpracy.

Pomoce dydaktyczne: Układanka magnetyczna „Straż Pożarna” , Kuferek „Pojazdy i Zawody”

Wtorek

Temat dnia: Wizyta w szpitalu
Aktywność główna:

1. Burza mózgów – kto pracuje w szpitalu?
2. Układanie scenek z pacjentami i sprzętem medycznym.
3. Zabawa „Przychodnia” – badanie, osłuchiwanie, mierzenie temperatury.
4. Kącik plastyczny – kolorowanka „Mój szpital marzeń” lub projekt identyfikatora.
5. Rozmowa końcowa – co pomaga wyzdrowieć?

Cel rozwojowy: usprawnianie precyzji ruchów dłoni, rozwijanie empatii i umiejętności współdziałania, ćwiczenie odgrywania ról, wzbogacanie słownictwa tematycznego, doskonalenie komunikacji.

Pomoce dydaktyczne: Układanka magnetyczna „Szpital”, Zestaw lekarski w walizce

Środa

Temat dnia: Dzień piekarza – projektujemy babeczki
Aktywność główna:

1. Rozmowa o pracy piekarza i kucharza – składniki, higiena, bezpieczeństwo.
2. Komponowanie babeczek i burgerów – dobór elementów, nazywanie składników.
3. Zabawa „Restauracja” – zamawianie, przygotowanie, serwowanie potraw.
4. Praca plastyczna – rysowanie ulubionego ciasta lub kanapki.
5. Degustacja na niby – opisywanie smaku, zapachu, konsystencji.

Cel rozwojowy: doskonalenie chwytu i precyzji ruchów, rozwijanie kreatywności, kształtowanie umiejętności planowania sekwencji, poszerzanie słownictwa związanego z jedzeniem, rozwijanie ekspresji językowej i kompetencji społecznych.

Pomoce dydaktyczne: Układanka magnetyczna „Babeczki”, Burger – drewniana układanka

Czwartek

Temat dnia: Tajemnicza mapa – skarb w lesie
Aktywność główna:

1. Opowieść wprowadzająca o zagubionym skarbie.
2. Projektowanie mapy skarbów – rysowanie ścieżek i punktów orientacyjnych.
3. Wkomponowanie elementów z puzzli w trasę na mapie.
4. Gra terenowa w sali lub ogrodzie – poszukiwanie skarbów.
5. Refleksja – co pomogło odnaleźć skarb?

Cel rozwojowy: doskonalenie umiejętności cięcia i rysowania po śladzie, rozwijanie koordynacji wzrokowo–ruchowej, kształtowanie umiejętności planowania trasy, rozwijanie orientacji przestrzennej i współpracy w grupie.

Pomoce dydaktyczne: Karty grafomotoryczne i szablony do wycinania, Puzzle magnetyczne „Farma”

Piątek

Temat dnia: Pomagamy sobie nawzajem
Aktywność główna:

1. Rozmowa o pomaganiu – w domu, przedszkolu, na placu zabaw.
2. Scenki „Pomagam koledze/koleżance” – w parach lub grupach.
3. Ubieranie myszek do różnych sytuacji.
4. Stacje tematyczne – praca z pomocami z całego tygodnia.
5. Krąg wdzięczności – kto nam dziś pomógł i za co.

Cel rozwojowy: doskonalenie motoryki małej, rozwijanie empatii, kształtowanie współpracy i samodzielności, doskonalenie komunikacji, integracja grupy.

Pomoce dydaktyczne: Myszki do ubierania w drewnianej skrzyneczce, pomoce dydaktyczne z całego tygodnia.

Gotowy pomysł na zajęcia: Tydzień tematyczny: „Podróże”

Dzień: Poniedziałek

Temat dnia: Zakupy i gotowanie

Aktywność główna:

1. Rozmowa wprowadzająca – co to znaczy zdrowe odżywianie? Co jemy w Polsce?

2. Układanie warzyw i owoców na rzepy – rozpoznawanie i nazywanie produktów.

3. Zabawa z pacynką „Zdrowe odżywianie” – rozmowa o posiłkach dnia.

4. Gra w sklep – kupowanie składników na targowisku na „zdrowy obiad”.

5. Plastyka – rysowanie talerza zdrowego jedzenia.

Cel rozwojowy: usprawnianie precyzji ruchów dłoni i chwytu, rozwijanie kreatywności, poszerzanie słownictwa z zakresu zdrowego odżywiania, budowanie świadomości dotyczącej zdrowego stylu życia, usprawnianie koordynacji wzrokowo–ruchowej.

Pomoce:

- Drewniane warzywa i owoce na rzepy

- Pacynka „Zdrowe odżywianie”

Dzień: Wtorek

Temat dnia: Wizyta na safari

Aktywność główna:

1. Rozmowa o zwierzętach Afryki – wygląd, zwyczaje.

2. Tworzenie scenki życia na safari – dobieranie zwierząt, opieka.

3. Gra „Zwierzak na zwierzaku” – układanie zwierząt w wieżę.

4. Zabawy ruchowe – „Skaczące antylopy” i „Pełzające węże”.

5. Kolorowanki safari – uzupełnianie sceny przyrodniczej.

Cel rozwojowy: usprawnianie motoryki małej poprzez ćwiczenia palców, doskonalenie koordynacji ruchowej, wspieranie rozwoju mowy, kształtowanie cierpliwości i wytrwałości, rozwijanie umiejętności utrzymywania równowagi.

Pomoce:

- Klocki „Safari – zoo do nawlekania”

- Zwierzak na zwierzaku – Słonik na słoniku

Dzień: Środa

Temat dnia: Wyprawa w kosmos

Aktywność główna:

1. Rozmowa wprowadzająca – planety, rakiety, życie w kosmosie.

2. Projektowanie rakiet, ufoludków, planet – układanki i rysunki.

3. Sorter kosmiczny – nauka kształtów poprzez zabawę.

4. Ruchowa zabawa „Kosmiczny tor przeszkód”.

5. Opowieści o podróży kosmicznej – dzieci wymyślają swoje historie.

Cel rozwojowy: doskonalenie umiejętności grafomotorycznych, rozwijanie umiejętności planowania, usprawnianie koordynacji wzrokowo–ruchowej (oko–ręka), doskonalenie rozpoznawania i różnicowania kształtów, rozwijanie kreatywnego myślenia.

Pomoce:

- Materiały papierowe, zestawy plastyczne

- Sorter kosmiczny – spodek

Dzień: Czwartek

Temat dnia: Wycieczka do miasta

Aktywność główna:

1. Rozmowa o ruchu ulicznym – zasady bezpieczeństwa.

2. Zabawa w „ulicę” – układanie samochodów, pieszych, znaków.

3. Gra „Sortuj śmieci” – wprowadzenie do tematu ekologii w mieście.

4. Spacer obserwacyjny – rozpoznawanie elementów infrastruktury (opcjonalnie).

5. Rysowanie miasta przyszłości.

Cel rozwojowy: usprawnianie precyzji ruchów dłoni, rozwijanie spostrzegawczości i koncentracji uwagi, doskonalenie orientacji przestrzennej, budowanie świadomości ekologicznej.

Pomoce:

- Układanka magnetyczna „Pojazdy”

- Układanka i gra „Sortuj śmieci”

Dzień: Piątek

Temat dnia: Podróż dookoła świata

Aktywność główna:

1. Rozmowa o podróżach – środki transportu, kierunki świata.

2. Stemplowanie, wycinanie i składanie „paszportu podróżnika”.

3. Magnetyczna mapa Polski – poznajemy miasta, regiony.

4. Zabawa „Znajdź na mapie” – dzieci szukają wskazanych miejsc.

5. Tworzenie flag krajów – praca plastyczna.

Cel rozwojowy: doskonalenie zręczności manualnej, usprawnianie umiejętności wycinania, rozwijanie planowania sekwencji działań, kształtowanie orientacji geograficznej, poszerzanie wiedzy o świecie.

Pomoce:

- Produkty + materiały papierowe z Juniora.pl

- Magnetyczna mapa Polski 3 w 1

Jak widać, nawet proste zabawy mogą stać się codzienną formą ćwiczenia motoryki małej. Nie musisz tworzyć skomplikowanych scenariuszy, czasem wystarczy dobrze dobrany zestaw i pomysł na zabawę, która wciągnie dzieci i sprawi im prawdziwą satysfakcję. Dzięki gotowym pomocom dydaktycznych dla przedszkoli z możesz szybko i łatwo wzbogacić swoje zajęcia o nowe, angażujące elementy. Pamiętaj, że Twoja codzienna praca naprawdę ma ogromny wpływ na rozwój malucha.

[artykuł partnera]