MUZYKA I MY - muzykoterapia w przedszkolu

Świat, w którym przyszło nam żyć, charakteryzuje ciągłe podążanie "za czymś" lub poszukiwanie "czegoś". Rodzice w większości nie mają czasu dla własnych dzieci. Szybkie tempo życia odbija się na ich życiu i negatywnie wpływa na poprawny rozwój dzieci. Dodatkowo zanieczyszczenie środowiska przyczynia się do powstawania lub ujawnienia się wszelkiego rodzaju deficytów rozwojowych. Niestety proces rozwoju każdego z nas nie przebiega po linii prostej, często ulega załamaniom, kryzysom lub wręcz zahamowaniom, czasem musimy zwrócić się o pomoc do specjalistów. Szczególne wspomaganie rozwoju ma znaczenie w okresie dzieciństwa.
Zachodzące przemiany oświatowe wymagają od nauczycieli nowego spojrzenia na edukację, nowego podejścia do kształcenia i doskonalenia nauczycieli, gdyż oświata oczekuje i potrzebuje nauczyciela twórczego, poszukującego. Wychodząc jak gdyby naprzeciw, staram się być takim nauczycielem. Dlatego w 2012 roku rozpoczęłam awans zawodowego na nauczyciela dyplomowanego.  W planie rozwoju założyłam sobie między innymi zadanie: opracowanie oraz wdrożenie do realizacji programu własnego – „Elementy muzykoterapii w pracy z dzieckiem z zaburzeniami rozwoju”, bowiem przedszkole w którym pracuję ogarnia swymi działaniami również dzieci niepełnosprawne. W związku z czym podjęłam studia podyplomowe w specjalności Muzykoterapia w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Z kolei zrodziła się potrzeba pomocy dzieciom poprzez muzykoterapię i stworzenie programu autorskiego. Gdyż jednym z celów strategicznych  koncepcji pracy wg Gardnera naszej placówki jest akceptacja i uznanie dziecka w jego niepowtarzalności, zapewnianie wszechstronnego rozwoju oraz pozytywnego wychowania w zgodzie z typem osobowości dziecka, potencjałem rozwojowym i  profilem jego zdolności.
Tworząc program autorski „MUZYKA I MY - muzykoterapia w przedszkolu”, miałam na celu rozbudzanie w dzieciach miłości do muzyki i wrażliwości na wszystko, co jesteśmy w stanie objąć naszymi zmysłami. Pragnę bowiem, by dziecko otoczone muzyką, w szerokim tego słowa znaczeniu, rozwijało się wszechstronnie. Program powstał na podstawie własnych obserwacji, doświadczeń zawodowych, literatury poświęconej tej tematyce. Treści programowe zgodne są z założeniami nowej podstawy programowej wychowania przedszkolnego zatwierdzonej przez MEN z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół /Dz. U. z 2009 Nr 4, poz. 17/ w obszarze: Wychowanie przez sztukę - muzyka i śpiew, pląsy i taniec i realizowane poprzez następujące formy aktywności dzieci: słuchanie muzyki oraz jej tworzenie, śpiew dzieci, ruch przy muzyce, grę na instrumentach.
Program oddziaływań muzykoterapeutycznych, obejmuje dzieci  przedszkolne w przedziale wiekowym od 3 do 6 lat i dzieci autystyczne ze uwzględnieniem ich obecność w naszym przedszkolu. Sesje muzykoterapeutyczne są  realizowane w każdy dzień tygodnia w poszczególnych grupach wiekowych, czas - 20 do 30 min w zależności od wieku dzieci i ich potrzeb.
Muzyka jest łącznikiem z duszą od samego początku świata, gdzie można było usłyszeć przeważnie odgłosy natury. Dzisiaj dźwięków mamy coraz więcej i niekoniecznie korzystnie wszystkie działają na człowieka. Hałas, niepokój i stres stają się coraz częściej udziałem nawet najmłodszych dzieci. Dorosłym łatwiej poradzić sobie z negatywnymi emocjami, potrafią znaleźć przyczynę złego samopoczucia i tak pokierować własną aktywnością, aby rozładować napięcia emocjonalne, które im towarzyszą. Dzieciom natomiast my - dorośli: rodzice, wychowawcy musimy w tym pomóc. W pracy z dziećmi wykorzystuję różne metody: relaksacja, muzykoterapia, masażyki relaksacyjne.
Odpowiednio dobrana muzyka w istotny sposób wpływa na samopoczucie dzieci, ćwiczenia relaksacyjne, muzykoterapia pomagają "wyciszyć" negatywne emocje a tym samym powodują odprężenie psychiczne i fizyczne, obniżają lęk, agresję pozwalając przywrócić dziecku wewnętrzną równowagę. Metody te przyczyniają się również do polepszenia zrozumienia własnych stanów emocjonalnych radzenia sobie w różnych sytuacjach.
Dbałość o dobro dziecka - w sensie zdrowia psychicznego i fizycznego, zaspakajanie potrzeb, zapewnianie ochrony i pomocy. Muzykoterapia jest jedną z form, która pozwala uatrakcyjnić zajęcia, lecz także ma duży wpływ na rozwój psychofizyczny dziecka. Zajęcia z wykorzystaniem muzykoterapii  odbywają sie w atmosferze serdeczności, radości. Ich charakter  stwarza możliwość odniesienia przez dziecko sukcesu, prowadzą do zadowolenia, uczą pracy w grupie, eliminują czynniki stresujące i destrukcyjne środowiska. Dzieci na zajęciach są chętne do współpracy z terapeutą, wykazują zainteresowanie i odczuwają ogromną radość. Niezwykle istotne w muzykoterapii dzieci jest podwójne działanie: z jednej strony lecznicze, a z drugiej wychowawcze. Dlatego w działaniach muzycznych konieczne jest łączenie podejścia terapeutycznego z wychowawczo-dydaktycznym. Stąd też zajęcia muzykoterapeutyczne prowadzone przez mnie podporządkowane są trzem głównym celom: terapeutycznemu, ogólnorozwojowemu i umuzykalniającemu.
Muzykoterapia jest dziedziną, która pozwala choć w małym stopniu przybliżyć nas - ludzi - do pierwotnego spokoju łącząc człowieka z naturą. Dzięki muzyce odnajdujemy spokój, ducha, radość. Towarzyszy nam od narodzin przez całe życie. Często ona sprawia, że jesteśmy weseli. Przy odpowiedniej odreagujemy napięcia. Świadomie i umiejętnie wykorzystana może przyczynić się do wielu pozytywnych zmian w naszym życiu i osobowości.
Realizacja programu autorskiego w pracy z dziećmi przedszkolnymi przynosi mi dużo satysfakcji, wzbogaca moje życie zawodowe o nowe doświadczenia oraz przyczynia się do wzrostu jakości pracy własnej i jakości pracy przedszkola.

mgr Anna Musioł

Nauczyciel Miejskiego Przedszkola z Oddziałami Integracyjnymi nr 2

 w Lędzinach