Rozwój integracji sensorycznej

Czym jest sensoryka? To nic innego jak zmysły.  A zmysły to zdolność odbierania bodźców. Ich rola jest nie do przecenienia. Dzięki nim poznajemy świat, wzbogacamy wiedzę, poddajemy ją weryfikacji. Rozwój integracji sensorycznej u dziecka zależy od wielu czynników;

- właściwości i tempa rozwoju układu nerwowego,

- doświadczeń gromadzonych przez dziecko,

- otoczenie, w jakim dziecko przebywa (przedmioty, osoby).

Właściwości układu nerwowego zmieniają się wraz z wiekiem dziecka. Niemowlę ma jeszcze niedojrzały układ nerwowy. Dość dobrze radzi sobie z odbiorem wrażeń związanych z odbiorem wrażeń związanych z dotykiem i czuciem równowagi, za który odpowiedzialny jest zmysł przedsionkowy. U dziecka najwcześniej dojrzewa zmysł dotyku, następnie równowaga,  węch, smak, słuch i na końcu wzrok. Każde dziecko rodzi się z odruchami, czyli wrodzonymi, stereotypowymi  odpowiedziami  dziecka   na bodźce. Niemowlę gromadzi wrażenia z poszczególnych zmysłów, ale ma jeszcze problem z ich integracją, gdyż nie zostały utworzone połączenia z wyższymi ośrodkami  mózgu.  Wraz z wiekiem procesy te przebiegają coraz sprawniej.  Oczywiste jest, że dzięki doświadczeniom dziecko doskonali pracę poszczególnych zmysłów. Każda okazja jest dobra, aby dziecko mogło zebrać moc doświadczeń. Zadaniem dorosłych jest kreowanie okoliczności zaskakujących, tworzących zaciekawienie świata przez  dziecko. Rodzic i nauczyciel jest inspiratorem twórczego myślenia.  Aktywność oparta na działaniu twórczym pozwala pokazać własną indywidualność, uczy być twórcą kultury oraz twórcą historii samego siebie.  Patrz i szukaj odpowiedzi- uświadamia istnienie różnych punktów widzenia tej samej rzeczywistości.   Dla wielu rodziców najważniejsze w edukacji  przedszkolnej jest umiejętność czytania i pisania. Są ważne, ale nie najważniejsze. Nadrzędną rolę w rozwoju dziecka są doznania.  Każde dziecko, aby mogło się rozwijać, powinno mieć zapewnioną możliwość zdobywania różnorodnych doświadczeń. Niestety nie zawsze układ nerwowy radzi sobie z przetwarzaniem sensorycznym. Bywają dzieci niezgrabne, mają problem samodzielnym ubieraniem się, niechętnie biorą udział w zajęciach ruchowych, szybko się męczą. Inne wręcz przeciwnie – są niespokojne, nadaktywne, impulsywne, mają kłopot ze skupieniem się na jednej czynności. Czasem sprawiają wrażenie agresywnych, bo uwielbiają zderzać się i siłować z innymi dziećmi. Są dzieci, którym przeszkadza zbytnia bliskość innych osób, przeszkadzają im głośne dźwięki, jasne światło, zapachy, smak niektórych potraw. Niechętnie biorą do ręki plastelinę, masę do lepienia.   Te i podobne zachowania mogą wynikać z nieprawidłowego rozwoju poszczególnych układów sensorycznych lub niewłaściwej integracji zebranych przez układ nerwowy wrażeń.

Barbara Ozymko-Galińska

Nauczyciel-neurologopeda

Przedszkole nr 12 w Koszalinie