Zabawy z literami czyli jak wprowadzać dziecko w świat liter

Wprowadzanie liter w przedszkolu to zadanie bardzo odpowiedzialne i każdy nauczyciel powinien przygotować się do tego jak najlepiej po to, by czytanie dla dziecka było przyjemnością, a nie obowiązkiem. Najlepszym sposobem na naukę czytania jest zabawa i twórcza aktywność dziecka. Oto kilka ciekawych propozycji:

 "Wizytówki” – Nauczycielka zachęca dzieci do wykonania swoich wizytówek ze swoimi imionami. Jednocześnie wyjaśnia dzieciom pojęcie "wizytówka"Dzieci wykonują wizytówki, czytelnie wypisują na nich swoje imiona i dorysowują jakiś charakterystyczny element, który pomoże dzieciom jeszcze nie czytającym szybciej skojarzyć imię z osobą.  Potem następuje wyjaśnienie reguł zabawy muzyczno-ruchowej. Dzieci w czasie gdy gra melodia skaczą, tańczą i poruszają się ze swoimi wizytówkami po sali, w trakcie chodzenia czy tańca wymieniają się z dowolnie spotkana osobą wizytówką. Gdy muzyka przestaje grać wszyscy siadają i maja za zadanie odczytać lub rozpoznać kogo wizytówkę mają aktualnie w ręce. Gdy zgadną przekazują ją wybranej osobie. Zabawa trwa dalej.  Zabawa "Deszcz imion" dzieci mają możliwość odczytywania imion na dowolnie wybranych wizytówkach i odnalezienia ich właścicieli ""ciana pełna liter” - Rozwieszamy wizytówki dzieci na ścianie, tablicy... Przeprowadzamy ćwiczenia, które ułatwią dzieciom obserwację, porównywanie, liczenie, wyciąganie wniosków, zwrócenie uwagi na litery, które posiadają w swoim imieniu, a których mu brak oraz na to, że każdą literę - głoskę wymawia się w sposób szczególny, ale nie we wszystkich sytuacjach tak samo.  "Targ liter” - dziecko staje się właścicielem wszystkich liter tak, by mogło układać z nich różne wyrazy. Dzieje się to poprzez wykupywanie literek z koszyka liter. "Nazywanie świata" – bawimy się w przyporządkowywanie nazw do przedmiotów. Odczytywanie prostych rzeczowników lub dla dzieci zdolniejszych – prostych zdań. "Gra w sylaby" – jest to zabawa, w której zadaniem dziecka jest ułożenie wyrazu z napisanych na kartonikach prostych sylab. "Pociąg"- Nauczyciel wykonuje stacje, na których w widocznym miejscu umieszcza jedną literkę z alfabetu. Dzieci jada pociągiem (muzyka w tle). Gdy pociąg się zatrzymuje na stacji np. A, wysiada to dziecko, którego imię rozpoczyna się na wyeksponowaną literkę. Najlepiej wykorzystać w tej zabawie muzykę charakterystyczna dla jazdy pociągu. "Koperty"- do dużej koperty z naklejonym imieniem dziecka, wkładamy litery, z których składa się jego imię. Początkowo dzieci układają imię według wzoru, pó"niej bez. Następnie układają imiona kolegów, pani, mamy, taty itd. "Staw"- łowienie karteczek z napisami w kształcie ryb za pomocą wędki. Złowiony napis – rybkę dziecko musi odczytać, jeżeli odczyta prawidłowo jest to jego punkt, jeśli nie, rybka wraca do stawu.  "Zabawki"- dzieci losują napisy (lalka, miś, auto, piłka itp.), odczytują i odszukują odpowiednią zabawkę w sali. Poprawnie odszukana zabawka staje się punktem dla dziecka. "Kolory"- dzieci losują napisy kolorów, odczytują, wybierają odpowiednią wstążkę z bibuły, po czym następuje taniec ze wstążkami przy muzyce.  "Kolorowe litery”- aby wykorzystać kolorowe wstążki z krepy z poprzedniej zabawy dzieci na znak nauczycielki układają z kolorowych wstążek literki lub wyrazy. Po ułożeniu jednej literki i zaakceptowaniu przez panią dzieci dalej tańczą z kolorowymi wstążkami w rytm muzyki wolnej, szybkiej umiarkowanej. Gdy muzyka zostaje przerwana i pani powie następną literkę, znów zabierają się do dzieła. Potem można ukłądać całe wyrazy, a nawet zdania. Zabawa świetna! "Dobieranka” – dzieci wkładają do skrzynki, pudełka czy innego naczynia warzywa lub inne przedmioty zaczynające się na literkę, która jest wewnątrz skrzynki (w zależności od omawianej tematyki tygodniowej mogą to być zabawki, warzywa, owoce...). 

"Smutne i wesołe literki” – dzieci wypowiadają litery różnymi sposobami: głośno, cicho, smutno, wesoło. Potem mogą rysować literki wq taki sposób, by je spersonalizować czyli literka w formie osoby, która też wyraża jakis nastrój. Zagadki pantomimiczne – "Na jaką literkę zaczyna się to co pokazuję”" – dzieci próbują pokazywać podszepnięty przez nauczycielkę lub wymyślony samodzielnie wyraz określający jakiś przedmiot. Pozostałe dzieci zgadują na jaką jest on literę."Szukamy liter” – dzieci otrzymują gazety, w których poszukują podanej lub pokazanej przez panią literki. Zakreślają ją. W zabawie można wykorzystać elementy rywalizacji, kto znajdzie więcej literek – wygrywa. "Skręcamy litery” – szkoda wyrzucić gazety, w których podkreślalismy literki. Dajemy więc dzieciom zadanie, by skręciły gazety dokładnie w bicze i wykonały z nich literki w ramkach. By wszystko ładniej wyglądało dzieci mogą owinąc gazety kolorową krepą.Dobrą metodą na wprowadzanie dziecka w świat liter są zabawy plastyczne, które dają możliwość utrwalenia wyglądu, obrazu litery, a jednocześnie usprawniają manualnie, pozwalają na poznanie różnych technik. Pomysłów jest sporo, np. ·        Wykonanie literowych ciasteczek z masy solnej ·        Tworzenie liter z drutu, z plasteliny, z szarf, , sznurówek·        Kolorowanie konturów liter·        Układanie liter z tworzywa przyrodniczego ( szyszki , kasztany , kamyki, muszelki)·        Stemplowanie konturów liter korkiem , ziemniakiem , palcem, W tekście wykorzystano pomysły własne oraz bazowano na literaturze:

I. Majchrzak "Wprowadzanie dziecka w świat pisma” - WSiP, Warszawa 1995.

M.-L.Winninger : "Wprowadzenie do nauki czytania – litery i d"wieki” - Warszawa 2001, wyd. Cyklady.

K.Kamińska : "Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym” - Warszawa 1999, WSiP

Opracowała mgr Beata Musielak

Nauczyciel dyplomowany

Przedszkole Publiczne

Pl. Dąbrowskiego 1

64-130 Rydzyna