mgr Beata Musielak

nauczyciel dyplomowany
Przedszkole Publiczne

w Rydzynie

 Zabawy przyrodniczo-ekologiczne z przedszkolakami - włączenie sie w akcję Sprzątania "wiata

Pisząc program edukacji przyrodniczo-ekologicznej wiedziałam, że ekologia, ochrona środowiska to wdzięczne i atrakcyjne treści dla dzieci przedszkolnych. Przyroda w najbliższym otoczeniu jest na stałe wpisana w każdy przedszkolny program, wykorzystałam więc znane wszystkim propozycje uzupełniając je tak, by były jeszcze atrakcyjniejsze w realizacji. Opracowując a teraz już realizując tematykę oparłam się przede wszystkim na porach roku, kolorach i najbliższym otoczeniu dziecka. Chciałam ukazać piękno przyrody, zwrócić uwagę na szacunek do niej. Na początku roku szkolnego przeprowadziłam pedagogizację rodziców, którzy zostali zapoznani z realizowanym programem, jego celami i treściami oraz zachęceni do współpracy we wprowadzaniu tych działań w grupie.  Na gazetkach wywiesiłam ogłoszenia informujące o sprzątaniu świata, prawa i obowiązki małego ekologa oraz bieżące wiersze i piosenki.

 Prawa i obowiązki Małego Ekologa I. Mam prawo zwrócić uwagę innym, gdy: 1.      Zaśmiecają środowisko2.      Zrywają i niszczą rośliny chronione3.      Łamią gałęzie drzew i krzewów4.      Dokuczają zwierzętom i ptakom5.      Palą ogniska w lesie i wypalają trawy6.      Zatruwają wodę i powietrzeII Mam obowiązek: 1.      Troszczyć się o zieleń wokół siebie 2.      Opiekować się zwierzętami3.      Pozostawiać porządek w miejscach, których przebywam4.      Segregować śmieci5.      Oszczędzać wodę i energię elektryczną6.      Zachować ciszę w parku i w lesie.

We wrześniu wzięliśmy  udział w Wielkim Sprzątaniu "wiata, które przebiegało pod hasłem "Kolorowy, czysty świat"Nie obyło się również bez wiersza promującego sprzątanie, który wspólnie z przedszkolakami zainscenizowaliśmy.

Wielkie sprzątanie

 Wielkie dziś sprzątanie świata,
czarownica z miotłą lata,
z nią czarownic innych chmara
Łysą Górę sprzątnie zaraz. Baby – Jagi nie próżnują
i łopaty już szykują.
Zamiast straszyć małe dzieci,
na łopaty wezmą śmieci. W piekle diabły też pracują,
wszystkie kotły w nim szorują,
ogonami wycierają
i już czysto w piekle mają. Dzielne skrzaty to krasnale,
także się nie lenią wcale,
a że długie brody mają,
to świat nimi zamiatają. 

 Stałym elementem w naszej sali stał się kącik ekologiczny, w którym gromadziliśmy dary  różnych pór roku, kwiatki oraz umieszczaliśmy różne informacje na gazetce. Najważniejszym elementem był jednak chomik Mateusz, jego codzienna obserwacja i pielęgnacja zajmowała nam sporo czasu.

5-latki polubiły układanki i dobieranki obrazkowe, które zawierały sporo elementów przyrodniczych. Wspaniałym przykładem była  zabawy kontrasty, gdzie dziecko musiało logicznie stwierdzić co jest inne, np. duży muchomor jest z rozłożystym kapeluszem jest inny niż mały z zamkniętym kapelusikiem, zdrowe jabłko jest inne niż robaczywe itp. Tym samym była to okazja do wielu rozmów o przyrodzie, owocach lasu, sadu, kolorach itp.

Zabawa  ,,Pytanie – odpowied"” sprawiała dzieciom również wiele radość, a przy okazji uczyła logicznego myślenia, kojarzenia, spostrzegawczości. Dzieci  musiały  dokańczać zdania poprzez wskazanie obrazka lub wyrazu (jeśli potrafiły już czytać), kończącego podane przeze mnie zdanie, np.

 Wiewiórka mieszka w  .... (obrazek z lasem lub wyraz "las”)Na dębie rosną .... (obrazek żołędzia lub wyraz)Gdy spadnie śnieg to jeż ... (obrazek śpiącego jeża lub słowo "śpi”)Leśne owoce to .... (obrazki, może być kilka lub słowa np. szyszki, grzyby, żołędzie ...)  

 Przykłady zdań zależą od pomysłowości i inwencji nauczyciela oraz omawianej tematyki.  Proponuję aby obrazki czy napisy były większe, by przyciągnąć wzrok dziecka. Podczas tej zabawy dziecko poszerza swoje  wiadomości o życiu zwierząt i roślin, korzystając z wcześniejszych doświadczeń, informacji i przeżyć.

Ciekawa zabawą, którą często wprowadzam jest  również ",Tajemniczy kosz” (zabawa znana pod nazwą "Czarodziejski woreczek”). Podczas tej zabawy dziecko za pomocą dotyku rozpoznaje wybrany przedmiot, który może być związany z omawianą  tematyką lub porą roku. Może to być  owoc, warzywo, mech, kora, gałązka sosny,  orzech laskowy, kasztan itp.

Naszym przewodnim mottem okazał się piękny wierszyk D. Klimkiewicza "Co to jest ekologia”, który recytowaliśmy przy każdej okazji.

Ekologia – mądre słowo, a co znaczy" – powiedz sowo!
Sowa chwilę pomyślała i odpowied" taką dała:
To nauka o zwierzakach, lasach, rzekach, ludziach, ptakach.
Mówiąc krótko w paru zdaniach o wzajemnych powiązaniach między nimi.
Bo to wszystko to jest nasze środowisko.
Masz je chronić i szanować – powiedziała mądra sowa.

Zakupiłam również pomocną książeczkę "Na ratunek Ziemi”, w której bardzo pięknie przedstawiona została sprawa ekologii w najbliższym otoczeniu dziecka.

 Stałym elementem zabaw były ilustracje: kolorowe warzywa z ogrodu, obrazki owoców lasu, ale i okazy przyrodnicze, które zbieraliśmy przy każdej okazji: liście, szyszki, żołędzie, kasztany. Kącik wzbogacał się z dnia na dzień.

 Jednak ilustracje, nawet najpiękniejsze nie zastąpią wycieczek, które dają dzieciom nie tylko radość poznawania przyrody ale i okazję do wspólnego przeżywania. Jaka radość i zbiegowisko, gdy się w lesie znajdzie grzybka i do tego prawdziwka.

 Kontakt z przyrodą, zwierzętami to również odwiedziny miłych gości np. pieska, którego dzieci bardzo polubiły, wiedziały jednak, że jest mały i nie można go za mocno ściskać. Przy okazji oczywiście była piosenka o pieskach, i znowu okazja do nauki.

"Pieski małe dwa”

Pieski małe dwa chciały przejść się chwilkę.
Nie wiedziały , że przeszły całą milkę.
I znalazły coś , taką dużą białą kość.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą taką dużą białą kość.Pieski małe dwa chciały przejść przez rzeczkę.
Nie wiedziały jak , znalazły deseczkę.
I choć była zła przeszły po niej pieski dwa.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą przeszły po niej pieski dwa.Pieski małe dwa poszły raz na łąkę.
Zobaczyły tam czerwoną biedronkę.
A biedronka ta mnóstwo czarnych kropek ma.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą mnóstwo czarnych kropek ma.Pieski małe dwa poszły więc do domu.
O przygodzie swej nie mówiąc nikomu.
Wlazły w budę swą , teraz sobie smacznie śpią.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą, tra la, la, la, la.
Sibą, sibą teraz sobie smacznie śpią.

Przyroda jest naszym pomocnikiem w rozbudzaniu zainteresowań dzieci, które od najmłodszych lat interesują się wszystkim co żyje, rusza się, rośnie, wydaje głosy, posiada barwę. Dziecko poznaje przyrodę wszystkimi zmysłami i reaguje na nią w sposób bezpośredni i czynny. Przyroda pobudza dziecko do obserwacji myślenia, wiązania przyczyn i skutków. Formą, w której dziecko wyraża aktywność jest zabawa, bawmy się więc z dziećmi jak najwięcej, uczmy je szacunku do wszystkiego co żyje, rośnie i otacza dziecko, a nasze pociechy wyrosną na mądrych, chroniących przyrodę ludzi.